Sw3.6-m13-1.2-Slajd12
Systemy wbudowane
Realizacja zmiany stanu obiektu wymaga zainstalowania rozbudowanych urządzeń wykonawczych.
Inteligentne urządzenia wykonawcze
Urządzenia wykonawcze (actuators) są niezwykle ważnymi elementami sterowania, zastępują bowiem człowieka przy wykonywaniu uciążliwych czynności umożliwiając zastosowanie dużo większych mocy bez narażania człowieka na działania niebezpieczne i ryzykowne. Struktura typowego urządzenia wykonawczego oraz jego specyficzna rozbudowa umożliwiająca konstrukcję inteligentnego urządzenia wykonawczego pokazana została na rys. 4. Wykonanie określonej akcji przez urządzenie wykonawcze jest możliwe poprzez dostarczenie do układu dodatkowej energii. Energia ta po przetworzeniu może być wykorzystana do efektywnego oddziaływania na obiekt w celu zmiany jego stanu fizycznego zgodnie z sygnałem sterującym [2, 3, 6, 7].
Realizowane układy sterowania w różnych środowiskach technicznych (mechaniczne, elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne) implikują różnorodność stosowanych urządzeń wykonawczych.
Podobnie jak to ma miejsce w przypadku sensorów, tak i w zakresie urządzeń wykonawczych mamy do czynienia z niezwykle bogata ofertą.
Systemy pomiarowe, sterujące, dystrybucyjne i technologiczne cechują się rozległością obszarową i strukturalną. Problemem w takich sytuacjach staje się komunikacja pomiędzy procesami lokalnymi, szczególnie istotna w odniesieniu do systemu automatyki i sterowania. Decentralizacja sterowania jest efektywna wówczas kiedy nie istnieje potrzeba optymalizacji całości procesu, w przeciwnym razie istnieje konieczność wymiany informacji pomiędzy procesami lokalnymi, którą w tradycyjnych układach automatyki spełnia regulator centralny. Od wielu lat prowadzone są prace zmierzające do decentralizacji systemów sterowania, umożliwiających optymalizację procesu sterowania ijednocześnie odpornych na wysoką dynamikę sygnałów wejściowych, odpornych na zakłócenia iniezawodnych. Te możliwości uzyskano łącząc w układzie sterowania inteligentny czujnik (sensor) z inteligentnym układem wykonawczym (actuator), można je połączyć wprost albo za pośrednictwem magistrali.
Charakterystyka systemów wykonawczych
Systemy sygnalizacji i wykrywania zagrożeń spełniają bardzo ważne funkcje informacyjne jednakże w obiektach inteligentnych oczekuje się określonej automatycznej reakcji na zaistniałe zagrożenie i - o ile to możliwe - usunięcia tego zagrożenia zanim wejdzie w taką fazę, w której usunięcie to jest bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. Do tego celu służą urządzenia wykonawcze automatyki lub specjalne urządzenia instalowane wyłącznie do celów usuwania zagrożeń.
Systemy gaszenia pożaru
Podstawowym zadaniem urządzeń wykonawczych w zakresie gaszenia pożaru jest zdławienie pożaru w jego początkowej fazie. Właściwy rozkład czujek pożarowych pozwala na lokalizację miejsca powstania zagrożenia pożarowego i zgaszenie go za pomocą układów tryskaczy. Dobór tryskaczy i użytych środków gaśniczych musi być dokonywany na etapie projektu wiąże się to bowiem z układami instalacji zasilania tryskaczy.
Systemy blokad wejść/wyjść
Stwierdzenie wtargnięcia do obiektu osób nieupoważnionych wymaga uruchomienia układów blokujących wyjścia z obiektu i zgłoszenia zaistniałej sytuacji do służb ochrony. Zdjęcia blokad mogą dokonać służby posiadające określone uprawnienia w tym zakresie - nie może tego zrobić operator obiektu.
Systemy ewakuacji
W zależności od rodzaju zagrożenia, występuje niekiedy konieczność ewakuacji ludzi znajdujących się na terenie obiektu. Tworzy się w tym celu określone schematy ewakuacji opracowując drogi ewakuacyjne zapewniające maksymalne bezpieczeństwo przy opuszczaniu obiektu. Systemy zapewniają znakowanie tras ewakuacyjnych oraz strefowe nagłaśnianie umożliwiające podawanie odpowiednich komunikatów dla grup osób ewakuowanych.
Systemy ochrony fizycznej
W większości przypadków sytuacji zagrożeń w końcowej części akcji niezbędny jest udział ochrony fizycznej obiektu. Zasady działania grup ochrony regulowane są przez określone przepisy, natomiast zakres czynności w odniesieniu do danego obiektu ustalany jest w ramach umowy zawartej z użytkownikiem (właścicielem) obiektu.
