Logika dla informatyków/Ćwiczenia 1: Różnice pomiędzy wersjami

Z Studia Informatyczne
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Tprybick (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Tprybick (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
<span id=cwicz_6> Ćwiczenie 6 </span>
<span id=cwicz_6> Ćwiczenie 6 </span>


Linia 21: Linia 20:




 
<span id=cwicz_2> Ćwiczenie 2 </span>
 
#Czy następujące zbiory formuł są spełnialne?
#Czy następujące zbiory formuł są spełnialne?
##<math>\{p\to \neg q, q\to \neg r, r\to \neg p\}</math>;
##<math>\{p\to \neg q, q\to \neg r, r\to \neg p\}</math>;
Linia 29: Linia 27:
##<math>\{s\to q, p\vee\neg q, \neg(s\wedge p), s\}</math>.
##<math>\{s\to q, p\vee\neg q, \neg(s\wedge p), s\}</math>.


<span id=cwicz_3> Ćwiczenie 3 </span>
#Czy zachodzą następujące konsekwencje?
##<math>p\wedge q\to\neg r, p\models r\to \neg q</math>;
##<math>p\to q, p\to(q\to r)\models p\to r</math>;
##<math>p\to(q\to r), p\to q\models q\to r</math>;
##<math>(p\to q)\to r, \neg p\models r</math>;
##<math>(p\to q)\to r, \neg r\models p</math>;
##<math>p\to q, r\to \neg q\models r\to\neg p</math>.


\item Czy zachodzą następujące konsekwencje?
<span id=cwicz_4> Ćwiczenie 4 </span>
#<math>p\wedge q\to\neg r, p\models r\to \neg q</math>;
Dla dowolnej formuły <math>\var\varphi</math> niech <math>\hat{\var\varphi}</math> oznaczadualizację formuły <math>\var\varphi</math>, tzn. formułę powstającą z <math>\var\varphi </math>przez zastąpienie każdego wystąpienia <math>\wedge</math> symbolem <math>\vee</math> orazkażdego wystąpienia <math>\vee</math> symbolem <math>\wedge</math>. \begin{renumerate}\item Dowieść,że  <math>\var\varphi</math> jest tautologią wtw, gdy <math>\neg\hat{\var\varphi}</math>jest tautologią.\item Dowieść, że <math>\var\varphi\\leftrightarrow\psi</math> jest tautologią wtw, gdy <math>\hat{\var\varphi}\\leftrightarrow\hat{\psi}</math> jest tautologią.\end{renumerate}
#<math>p\to q, p\to(q\to r)\models p\to r</math>;
#<math>p\to(q\to r), p\to q\models q\to r</math>;
#<math>(p\to q)\to r, \neg p\models r</math>;
#<math>(p\to q)\to r, \neg r\models p</math>;
#<math>p\to q, r\to \neg q\models r\to\neg p</math>.


 
<span id=cwicz_5> Ćwiczenie 5 </span>
\item Dla dowolnej formuły <math>\var\varphi</math> niech <math>\hat{\var\varphi}</math> oznaczadualizację formuły <math>\var\varphi</math>, tzn. formułę powstającą z <math>\var\varphi </math>przez zastąpienie każdego wystąpienia <math>\wedge</math> symbolem <math>\vee</math> orazkażdego wystąpienia <math>\vee</math> symbolem <math>\wedge</math>. \begin{renumerate}\item Dowieść,że  <math>\var\varphi</math> jest tautologią wtw, gdy <math>\neg\hat{\var\varphi}</math>jest tautologią.\item Dowieść, że <math>\var\varphi\\leftrightarrow\psi</math> jest tautologią wtw, gdy <math>\hat{\var\varphi}\\leftrightarrow\hat{\psi}</math> jest tautologią.\end{renumerate}
Znależć formułę zdaniową&nbsp;<math>\var\varphi</math>, która jest spełniona dokładnieprzy wartościowaniach&nbsp;<math>\varrho</math> spełniających warunki:
 
\item Znależć formułę zdaniową&nbsp;<math>\var\varphi</math>, która jest spełniona dokładnieprzy wartościowaniach&nbsp;<math>\varrho</math> spełniających warunki:
#Dokładnie dwie spośród wartości <math>\varrho(p)</math>, <math>\varrho(q)</math> i <math>\varrho(r)</math> są równe&nbsp;1.
#Dokładnie dwie spośród wartości <math>\varrho(p)</math>, <math>\varrho(q)</math> i <math>\varrho(r)</math> są równe&nbsp;1.
#<math>\varrho(p) = \varrho(q) \not= \varrho(r)</math>.
#<math>\varrho(p) = \varrho(q) \not= \varrho(r)</math>.
Linia 48: Linia 47:
''Rozwiązanie:'' Można to robić na różne sposoby, ale najprościej po prostu wypisać alternatywę koniunkcji, np. </math>(p\wedge q\wedge \neg r)\vee(p \wedge\neg q \wedge r)</math>.  
''Rozwiązanie:'' Można to robić na różne sposoby, ale najprościej po prostu wypisać alternatywę koniunkcji, np. </math>(p\wedge q\wedge \neg r)\vee(p \wedge\neg q \wedge r)</math>.  


<span id=cwicz_6> Ćwiczenie 6 </span>
\item <span id="udacczleka" \> Udowodnić, że dla dowolnej funkcji <math>f:\{0,1\}^k\to\{0,1\}</math>istnieje formuła&nbsp;<math>\var\varphi</math>, w której występują tylko spójniki <math>\to</math> i <math>\bot</math>oraz zmienne zdaniowe ze zbioru <math>\{p_1,\ldots, p_k\}</math>, o tej własności, że dladowolnego wartościowania zdaniowego&nbsp;<math>\varrho</math> zachodzi równość<math>\wfz\var\varphi\varrho = f(\varrho(p_1),\ldots, \varrho(p_k))</math>. (Inaczej mówiąc, formuła&nbsp;<math>\var\varphi</math> definiuje funkcję zerojedynkową&nbsp;<math>f</math>.)  
\item <span id="udacczleka" \> Udowodnić, że dla dowolnej funkcji <math>f:\{0,1\}^k\to\{0,1\}</math>istnieje formuła&nbsp;<math>\var\varphi</math>, w której występują tylko spójniki <math>\to</math> i <math>\bot</math>oraz zmienne zdaniowe ze zbioru <math>\{p_1,\ldots, p_k\}</math>, o tej własności, że dladowolnego wartościowania zdaniowego&nbsp;<math>\varrho</math> zachodzi równość<math>\wfz\var\varphi\varrho = f(\varrho(p_1),\ldots, \varrho(p_k))</math>. (Inaczej mówiąc, formuła&nbsp;<math>\var\varphi</math> definiuje funkcję zerojedynkową&nbsp;<math>f</math>.)  


''Wskazówka:'' Indukcja \zwn&nbsp;<math>k</math>.
''Wskazówka:'' Indukcja \zwn&nbsp;<math>k</math>.


<span id=cwicz_1> Ćwiczenie 7 </span>
\item <span id="krecic" \> Niech <math>X</math> będzie dowolnym zbiorem niepustym. Dowolną funkcję <math>\warpi:\\mbox{\small ZZ}\to\pot X</math> nazwijmy ''wartościowaniem'' w&nbsp;zbiorze <math>\pot X</math>. Każdej formule zdaniowej&nbsp;<math>\var\varphi</math> przypiszemy teraz pewien podzbiór <math>\wfz\var\varphi\warpi</math> zbioru&nbsp;<math>X</math>, który nazwiemy jej ''wartością'' przy wartościowaniu&nbsp;<math>\warpi</math>.
\item <span id="krecic" \> Niech <math>X</math> będzie dowolnym zbiorem niepustym. Dowolną funkcję <math>\warpi:\\mbox{\small ZZ}\to\pot X</math> nazwijmy ''wartościowaniem'' w&nbsp;zbiorze <math>\pot X</math>. Każdej formule zdaniowej&nbsp;<math>\var\varphi</math> przypiszemy teraz pewien podzbiór <math>\wfz\var\varphi\warpi</math> zbioru&nbsp;<math>X</math>, który nazwiemy jej ''wartością'' przy wartościowaniu&nbsp;<math>\warpi</math>.
*<math>\wfz\bot\warpi=\emptyset</math> oraz <math>\wfz\top\warpi=X</math>;
*<math>\wfz\bot\warpi=\emptyset</math> oraz <math>\wfz\top\warpi=X</math>;
Linia 61: Linia 62:
Udowodnić, że formuła <math>\var\varphi</math> jest tautologią rachunku zdań \wtw, gdy jest ''prawdziwa'' w&nbsp;<math>\pot X</math>, tj.&nbsp;gdy dla dowolnego <math>\warpi</math>jej wartością jest cały zbiór&nbsp;<math>X</math>.%%Rozwiazanie
Udowodnić, że formuła <math>\var\varphi</math> jest tautologią rachunku zdań \wtw, gdy jest ''prawdziwa'' w&nbsp;<math>\pot X</math>, tj.&nbsp;gdy dla dowolnego <math>\warpi</math>jej wartością jest cały zbiór&nbsp;<math>X</math>.%%Rozwiazanie


<span id=cwicz_8> Ćwiczenie 8 </span>
\item <span id="wziawszy" \> Uzupełnić szczegóły dowodu Faktu&nbsp;[[#pania]].Pokazać, że długość postaci normalnej może wzrosnąć wykładniczo w stosunku do rozmiaru formuły początkowej.
\item <span id="wziawszy" \> Uzupełnić szczegóły dowodu Faktu&nbsp;[[#pania]].Pokazać, że długość postaci normalnej może wzrosnąć wykładniczo w stosunku do rozmiaru formuły początkowej.


<span id=cwicz_9> Ćwiczenie 9 </span>
\item Niech formuła <math>\var\varphi\to\psi</math> będzie tautologią rachunku zdań. Znaleźć taką formułę&nbsp;<math>\vartheta</math>, że:
\item Niech formuła <math>\var\varphi\to\psi</math> będzie tautologią rachunku zdań. Znaleźć taką formułę&nbsp;<math>\vartheta</math>, że:
*Zarówno <math>\var\varphi\to\vartheta</math> jak i <math>\vartheta\to\psi</math> są tautologiami rachunku zdań.
*Zarówno <math>\var\varphi\to\vartheta</math> jak i <math>\vartheta\to\psi</math> są tautologiami rachunku zdań.
Linia 68: Linia 71:
<!--%% D. Niwinski-->
<!--%% D. Niwinski-->


<span id=cwicz_10> Ćwiczenie 10 </span>
\item Niech <math>\var\varphi(p)</math> będzie pewną formułą, w którejwystępuje zmienna zdaniowa&nbsp;<math>p</math> i niech <math>q</math> będzie zmienną zdaniową niewystępującą w&nbsp;<math>\var\varphi(p)</math>. Przez&nbsp;<math>\var\varphi(q)</math> oznaczmy formułę powstałą z&nbsp;<math>\var\varphi(p)</math> przez zamianę wszystkich&nbsp;<math>p</math> na&nbsp;<math>q</math>. Udowodnić, że jeśli
\item Niech <math>\var\varphi(p)</math> będzie pewną formułą, w którejwystępuje zmienna zdaniowa&nbsp;<math>p</math> i niech <math>q</math> będzie zmienną zdaniową niewystępującą w&nbsp;<math>\var\varphi(p)</math>. Przez&nbsp;<math>\var\varphi(q)</math> oznaczmy formułę powstałą z&nbsp;<math>\var\varphi(p)</math> przez zamianę wszystkich&nbsp;<math>p</math> na&nbsp;<math>q</math>. Udowodnić, że jeśli



Wersja z 10:49, 20 wrz 2006

Ćwiczenie 6

treść ćwicz 6


Ćwiczenie 8

Ćwiczenie 1

  1. Zbadać, czy następujące formuły są tautologiami rachunku zdańi czy są spełnialne:
    1. (pr)(qs)(¬p¬s)(¬p¬q);
    2. (pq)(qr);
    3. ((pq)r)¬(((qr)r)r));
    4. (pq)(¬pr)(r¬q);
    5. ((¬pq)r)¬(pq);
    6. p(¬pq)(¬p¬q);
    7. (pq)(p¬q);
    8. qr(pqpr);
    9. (pqr)(q(¬ps))(¬sqr)q.


Ćwiczenie 2

  1. Czy następujące zbiory formuł są spełnialne?
    1. {p¬q,q¬r,r¬p};
    2. {pq,qr,rs¬q};
    3. {¬(¬qp),p¬r,q¬r};
    4. {sq,p¬q,¬(sp),s}.

Ćwiczenie 3

  1. Czy zachodzą następujące konsekwencje?
    1. pq¬r,pr¬q;
    2. pq,p(qr)pr;
    3. p(qr),pqqr;
    4. (pq)r,¬pr;
    5. (pq)r,¬rp;
    6. pq,r¬qr¬p.

Ćwiczenie 4 Dla dowolnej formuły Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} niech Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \hat{\var\varphi}} oznaczadualizację formuły Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} , tzn. formułę powstającą z Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi } przez zastąpienie każdego wystąpienia symbolem orazkażdego wystąpienia symbolem . \begin{renumerate}\item Dowieść,że Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} jest tautologią wtw, gdy Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \neg\hat{\var\varphi}} jest tautologią.\item Dowieść, że Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi\\leftrightarrow\psi} jest tautologią wtw, gdy Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \hat{\var\varphi}\\leftrightarrow\hat{\psi}} jest tautologią.\end{renumerate}

Ćwiczenie 5 Znależć formułę zdaniową Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} , która jest spełniona dokładnieprzy wartościowaniach ϱ spełniających warunki:

  1. Dokładnie dwie spośród wartości ϱ(p), ϱ(q) i ϱ(r) są równe 1.
  2. ϱ(p)=ϱ(q)=ϱ(r).


Rozwiązanie: Można to robić na różne sposoby, ale najprościej po prostu wypisać alternatywę koniunkcji, np. </math>(p\wedge q\wedge \neg r)\vee(p \wedge\neg q \wedge r)</math>.

Ćwiczenie 6 \item Udowodnić, że dla dowolnej funkcji f:{0,1}k{0,1}istnieje formuła Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} , w której występują tylko spójniki i oraz zmienne zdaniowe ze zbioru {p1,,pk}, o tej własności, że dladowolnego wartościowania zdaniowego ϱ zachodzi równośćParser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz\var\varphi\varrho = f(\varrho(p_1),\ldots, \varrho(p_k))} . (Inaczej mówiąc, formuła Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} definiuje funkcję zerojedynkową f.)

Wskazówka: Indukcja \zwn k.

Ćwiczenie 7 \item Niech X będzie dowolnym zbiorem niepustym. Dowolną funkcję Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\warpi”): {\displaystyle \warpi:\\mbox{\small ZZ}\to\pot X} nazwijmy wartościowaniem w zbiorze Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\pot”): {\displaystyle \pot X} . Każdej formule zdaniowej Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} przypiszemy teraz pewien podzbiór Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz\var\varphi\warpi} zbioru X, który nazwiemy jej wartością przy wartościowaniu Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\warpi”): {\displaystyle \warpi} .

  • Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz\bot\warpi=\emptyset} oraz Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz\top\warpi=X} ;
  • Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wf”): {\displaystyle \wf\prooftree p \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\warpi(p)} , gdy p jest symbolem zdaniowym;
  • Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz{\neg\var\varphi}\warpi= X-\wfz{\var\varphi}\warpi} ;
  • </math>\wf\prooftree \var\varphi\vee\psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\wf\prooftree \var\varphi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree\cup\wf\prooftree \psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree</math>;
  • </math>\wf\prooftree \var\varphi\wedge\psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\wf\prooftree \var\varphi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree\cap\wf\prooftree \psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree</math>;
  • </math>\wf\prooftree \var\varphi\to\psi \justifies \warpi}= (X-\wfz{\var\varphi \using \textrm{(W)}\endprooftree\warpi)\cup\wfz\psi\warpi</math>.

Udowodnić, że formuła Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} jest tautologią rachunku zdań \wtw, gdy jest prawdziwaParser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\pot”): {\displaystyle \pot X} , tj. gdy dla dowolnego Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\warpi”): {\displaystyle \warpi} jej wartością jest cały zbiór X.%%Rozwiazanie

Ćwiczenie 8 \item Uzupełnić szczegóły dowodu Faktu #pania.Pokazać, że długość postaci normalnej może wzrosnąć wykładniczo w stosunku do rozmiaru formuły początkowej.

Ćwiczenie 9 \item Niech formuła Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi\to\psi} będzie tautologią rachunku zdań. Znaleźć taką formułę ϑ, że:

  • Zarówno Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi\to\vartheta} jak i ϑψ są tautologiami rachunku zdań.
  • W formule ϑ występują tylko te zmienne zdaniowe,które występują zarówno w Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} jak i w ψ.

Ćwiczenie 10 \item Niech Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p)} będzie pewną formułą, w którejwystępuje zmienna zdaniowa p i niech q będzie zmienną zdaniową niewystępującą w Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p)} . Przez Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(q)} oznaczmy formułę powstałą z Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p)} przez zamianę wszystkich p na q. Udowodnić, że jeśli

\hfil Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p), \var\varphi(q) \models p\leftrightarrow q} \hfil

to istnieje formuła ψ, nie zawierająca zmiennych p ani q,taka że

\hfil Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p)\models p\leftrightarrow\psi} .\hfil