Logika dla informatyków/Ćwiczenia 1: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 5: | Linia 5: | ||
<span id=cwicz_8> Ćwiczenie 8 </span> | <span id=cwicz_8> Ćwiczenie 8 </span> | ||
##Zbadać, czy następujące formuły są tautologiami rachunku zdańi czy są spełnialne: | |||
###<math>(p\to r)\wedge(q\to s)\wedge(\neg p\vee \neg s)\to (\neg p\vee \neg q)</math>; | |||
###<math>(p\to q)\vee(q\to r)</math>; | |||
###<math>((p\to q)\to r)\wedge\neg(((q\to r)\to r)\to r))</math>; | |||
###<math>(p\to q)\wedge(\neg p\to r)\to (r\to\neg q)</math>; | |||
###<math>((\neg p\to q)\to r)\to \neg(p\to q)</math>; | |||
###<math>p\vee(\neg p\wedge q)\vee(\neg p\wedge\neg q)</math>; | |||
###<math>(p\to q)\vee (p\to \neg q)</math>; | |||
###<math>q\vee r\to (p\vee q\to p\vee r)</math>; | |||
###</math>(p\vee q\vee r)\wedge(q\vee(\neg p\wedge s))\wedge (\neg s\vee q\vee r)\to q</math>. | |||
#Czy następujące zbiory formuł są spełnialne? | |||
##<math>\{p\to \neg q, q\to \neg r, r\to \neg p\}</math>; | |||
##<math>\{p\to q, q\to r, r\vee s\leftrightarrow \neg q\}</math>; | |||
##<math>\{\neg(\neg q\vee p), p\vee\neg r, q\to\neg r\}</math>; | |||
##<math>\{s\to q, p\vee\neg q, \neg(s\wedge p), s\}</math>. | |||
\item Czy zachodzą następujące konsekwencje? | |||
#<math>p\wedge q\to\neg r, p\models r\to \neg q</math>; | |||
#<math>p\to q, p\to(q\to r)\models p\to r</math>; | |||
#<math>p\to(q\to r), p\to q\models q\to r</math>; | |||
#<math>(p\to q)\to r, \neg p\models r</math>; | |||
#<math>(p\to q)\to r, \neg r\models p</math>; | |||
#<math>p\to q, r\to \neg q\models r\to\neg p</math>. | |||
\item Dla dowolnej formuły <math>\var\varphi</math> niech <math>\hat{\var\varphi}</math> oznaczadualizację formuły <math>\var\varphi</math>, tzn. formułę powstającą z <math>\var\varphi </math>przez zastąpienie każdego wystąpienia <math>\wedge</math> symbolem <math>\vee</math> orazkażdego wystąpienia <math>\vee</math> symbolem <math>\wedge</math>. \begin{renumerate}\item Dowieść,że <math>\var\varphi</math> jest tautologią wtw, gdy <math>\neg\hat{\var\varphi}</math>jest tautologią.\item Dowieść, że <math>\var\varphi\\leftrightarrow\psi</math> jest tautologią wtw, gdy <math>\hat{\var\varphi}\\leftrightarrow\hat{\psi}</math> jest tautologią.\end{renumerate} | |||
\item Znależć formułę zdaniową <math>\var\varphi</math>, która jest spełniona dokładnieprzy wartościowaniach <math>\varrho</math> spełniających warunki: | |||
#Dokładnie dwie spośród wartości <math>\varrho(p)</math>, <math>\varrho(q)</math> i <math>\varrho(r)</math> są równe 1. | |||
#<math>\varrho(p) = \varrho(q) \not= \varrho(r)</math>. | |||
''Rozwiązanie:'' Można to robić na różne sposoby, ale najprościej po prostu wypisać alternatywę koniunkcji, np. </math>(p\wedge q\wedge \neg r)\vee(p \wedge\neg q \wedge r)</math>. | |||
\item <span id="udacczleka" \> Udowodnić, że dla dowolnej funkcji <math>f:\{0,1\}^k\to\{0,1\}</math>istnieje formuła <math>\var\varphi</math>, w której występują tylko spójniki <math>\to</math> i <math>\bot</math>oraz zmienne zdaniowe ze zbioru <math>\{p_1,\ldots, p_k\}</math>, o tej własności, że dladowolnego wartościowania zdaniowego <math>\varrho</math> zachodzi równość<math>\wfz\var\varphi\varrho = f(\varrho(p_1),\ldots, \varrho(p_k))</math>. (Inaczej mówiąc, formuła <math>\var\varphi</math> definiuje funkcję zerojedynkową <math>f</math>.) | |||
''Wskazówka:'' Indukcja \zwn <math>k</math>. | |||
\item <span id="krecic" \> Niech <math>X</math> będzie dowolnym zbiorem niepustym. Dowolną funkcję <math>\warpi:\\mbox{\small ZZ}\to\pot X</math> nazwijmy ''wartościowaniem'' w zbiorze <math>\pot X</math>. Każdej formule zdaniowej <math>\var\varphi</math> przypiszemy teraz pewien podzbiór <math>\wfz\var\varphi\warpi</math> zbioru <math>X</math>, który nazwiemy jej ''wartością'' przy wartościowaniu <math>\warpi</math>. | |||
*<math>\wfz\bot\warpi=\emptyset</math> oraz <math>\wfz\top\warpi=X</math>; | |||
*<math>\wf\prooftree p \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\warpi(p)</math>, gdy <math>p</math> jest symbolem zdaniowym; | |||
*<math>\wfz{\neg\var\varphi}\warpi= X-\wfz{\var\varphi}\warpi</math>; | |||
*</math>\wf\prooftree \var\varphi\vee\psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\wf\prooftree \var\varphi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree\cup\wf\prooftree \psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree</math>; | |||
*</math>\wf\prooftree \var\varphi\wedge\psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\wf\prooftree \var\varphi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree\cap\wf\prooftree \psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree</math>; | |||
*</math>\wf\prooftree \var\varphi\to\psi \justifies \warpi}= (X-\wfz{\var\varphi \using \textrm{(W)}\endprooftree\warpi)\cup\wfz\psi\warpi</math>. | |||
Udowodnić, że formuła <math>\var\varphi</math> jest tautologią rachunku zdań \wtw, gdy jest ''prawdziwa'' w <math>\pot X</math>, tj. gdy dla dowolnego <math>\warpi</math>jej wartością jest cały zbiór <math>X</math>.%%Rozwiazanie | |||
\item <span id="wziawszy" \> Uzupełnić szczegóły dowodu Faktu [[#pania]].Pokazać, że długość postaci normalnej może wzrosnąć wykładniczo w stosunku do rozmiaru formuły początkowej. | |||
\item Niech formuła <math>\var\varphi\to\psi</math> będzie tautologią rachunku zdań. Znaleźć taką formułę <math>\vartheta</math>, że: | |||
*Zarówno <math>\var\varphi\to\vartheta</math> jak i <math>\vartheta\to\psi</math> są tautologiami rachunku zdań. | |||
*W formule <math>\vartheta</math> występują tylko te zmienne zdaniowe,które występują zarówno w <math>\var\varphi</math> jak i w <math>\psi</math>. | |||
<!--%% D. Niwinski--> | |||
\item Niech <math>\var\varphi(p)</math> będzie pewną formułą, w którejwystępuje zmienna zdaniowa <math>p</math> i niech <math>q</math> będzie zmienną zdaniową niewystępującą w <math>\var\varphi(p)</math>. Przez <math>\var\varphi(q)</math> oznaczmy formułę powstałą z <math>\var\varphi(p)</math> przez zamianę wszystkich <math>p</math> na <math>q</math>. Udowodnić, że jeśli | |||
\hfil <math>\var\varphi(p), \var\varphi(q) \models p\leftrightarrow q</math>\hfil | |||
to istnieje formuła <math>\psi</math>, nie zawierająca zmiennych <math>p</math> ani <math>q</math>,taka że | |||
\hfil <math>\var\varphi(p)\models p\leftrightarrow\psi</math>.\hfil<!--%% D. Niwinski--> |
Wersja z 10:45, 20 wrz 2006
Ćwiczenie 6
treść ćwicz 6
Ćwiczenie 8
- Zbadać, czy następujące formuły są tautologiami rachunku zdańi czy są spełnialne:
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- </math>(p\vee q\vee r)\wedge(q\vee(\neg p\wedge s))\wedge (\neg s\vee q\vee r)\to q</math>.
- Czy następujące zbiory formuł są spełnialne?
- ;
- ;
- ;
- .
\item Czy zachodzą następujące konsekwencje?
- ;
- ;
- ;
- ;
- ;
- .
\item Dla dowolnej formuły Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi}
niech Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \hat{\var\varphi}}
oznaczadualizację formuły Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi}
, tzn. formułę powstającą z Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi }
przez zastąpienie każdego wystąpienia symbolem orazkażdego wystąpienia symbolem . \begin{renumerate}\item Dowieść,że Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi}
jest tautologią wtw, gdy Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \neg\hat{\var\varphi}}
jest tautologią.\item Dowieść, że Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi\\leftrightarrow\psi}
jest tautologią wtw, gdy Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \hat{\var\varphi}\\leftrightarrow\hat{\psi}}
jest tautologią.\end{renumerate}
\item Znależć formułę zdaniową Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} , która jest spełniona dokładnieprzy wartościowaniach spełniających warunki:
- Dokładnie dwie spośród wartości , i są równe 1.
- .
Rozwiązanie: Można to robić na różne sposoby, ale najprościej po prostu wypisać alternatywę koniunkcji, np. </math>(p\wedge q\wedge \neg r)\vee(p \wedge\neg q \wedge r)</math>.
\item Udowodnić, że dla dowolnej funkcji istnieje formuła Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} , w której występują tylko spójniki i oraz zmienne zdaniowe ze zbioru , o tej własności, że dladowolnego wartościowania zdaniowego zachodzi równośćParser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz\var\varphi\varrho = f(\varrho(p_1),\ldots, \varrho(p_k))} . (Inaczej mówiąc, formuła Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} definiuje funkcję zerojedynkową .)
Wskazówka: Indukcja \zwn .
\item Niech będzie dowolnym zbiorem niepustym. Dowolną funkcję Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\warpi”): {\displaystyle \warpi:\\mbox{\small ZZ}\to\pot X} nazwijmy wartościowaniem w zbiorze Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\pot”): {\displaystyle \pot X} . Każdej formule zdaniowej Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} przypiszemy teraz pewien podzbiór Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz\var\varphi\warpi} zbioru , który nazwiemy jej wartością przy wartościowaniu Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\warpi”): {\displaystyle \warpi} .
- Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz\bot\warpi=\emptyset} oraz Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz\top\warpi=X} ;
- Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wf”): {\displaystyle \wf\prooftree p \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\warpi(p)} , gdy jest symbolem zdaniowym;
- Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\wfz”): {\displaystyle \wfz{\neg\var\varphi}\warpi= X-\wfz{\var\varphi}\warpi} ;
- </math>\wf\prooftree \var\varphi\vee\psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\wf\prooftree \var\varphi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree\cup\wf\prooftree \psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree</math>;
- </math>\wf\prooftree \var\varphi\wedge\psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree=\wf\prooftree \var\varphi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree\cap\wf\prooftree \psi \justifies \warpi \using \textrm{(W)}\endprooftree</math>;
- </math>\wf\prooftree \var\varphi\to\psi \justifies \warpi}= (X-\wfz{\var\varphi \using \textrm{(W)}\endprooftree\warpi)\cup\wfz\psi\warpi</math>.
Udowodnić, że formuła Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} jest tautologią rachunku zdań \wtw, gdy jest prawdziwa w Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\pot”): {\displaystyle \pot X} , tj. gdy dla dowolnego Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\warpi”): {\displaystyle \warpi} jej wartością jest cały zbiór .%%Rozwiazanie
\item Uzupełnić szczegóły dowodu Faktu #pania.Pokazać, że długość postaci normalnej może wzrosnąć wykładniczo w stosunku do rozmiaru formuły początkowej.
\item Niech formuła Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi\to\psi} będzie tautologią rachunku zdań. Znaleźć taką formułę , że:
- Zarówno Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi\to\vartheta} jak i są tautologiami rachunku zdań.
- W formule występują tylko te zmienne zdaniowe,które występują zarówno w Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi} jak i w .
\item Niech Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p)} będzie pewną formułą, w którejwystępuje zmienna zdaniowa i niech będzie zmienną zdaniową niewystępującą w Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p)} . Przez Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(q)} oznaczmy formułę powstałą z Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p)} przez zamianę wszystkich na . Udowodnić, że jeśli
\hfil Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p), \var\varphi(q) \models p\leftrightarrow q} \hfil
to istnieje formuła , nie zawierająca zmiennych ani ,taka że
\hfil Parser nie mógł rozpoznać (nieznana funkcja „\var”): {\displaystyle \var\varphi(p)\models p\leftrightarrow\psi} .\hfil