Matematyka dyskretna 1/Ćwiczenia 6: Permutacje i podziały: Różnice pomiędzy wersjami
m Zastępowanie tekstu – „.↵</math>” na „</math>” |
|||
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 2: | Linia 2: | ||
{{cwiczenie|1|cw 1| | {{cwiczenie|1|cw 1| | ||
Policz średnią liczbę cykli w permutacji <math> | Policz średnią liczbę cykli w permutacji <math>n</math> zbioru elementowego. | ||
}} | }} | ||
Linia 15: | Linia 15: | ||
<center><math> | <center><math>\sum_{i=0}^ni\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]=n! H_n | ||
</math></center> | </math></center> | ||
a suma po lewej stronie to sumaryczna liczba cykli we wszystkich permutacjach zbioru | a suma po lewej stronie to sumaryczna liczba cykli we wszystkich permutacjach zbioru | ||
<math> | <math>n</math>-elementowego, więc średnia liczba cykli | ||
równa jest wartości tej sumy podzielonej | równa jest wartości tej sumy podzielonej | ||
przez liczbę wszystkich permutacji zbioru <math> | przez liczbę wszystkich permutacji zbioru <math>n</math>-elementowego, czyli <math>n!</math>: | ||
<center><math> | <center><math>\frac{\sum_{i=0}^ni\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]}{n!}=H_n</math></center> | ||
</math></center> | |||
Linia 32: | Linia 31: | ||
{{cwiczenie|2|cw 2| | {{cwiczenie|2|cw 2| | ||
Oblicz postać zwartą symbolu <math> | Oblicz postać zwartą symbolu <math>\left\{\begin{array} {c}n\\ 4\end{array} \right\}</math>. | ||
}} | }} | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Skorzystaj z przestawienia <math> | Skorzystaj z przestawienia <math>\left\{\begin{array} {c}n\\ k\end{array} \right\}</math> | ||
w postaci sumy iloczynów współczynników dwumianowych. | w postaci sumy iloczynów współczynników dwumianowych. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 44: | Linia 43: | ||
<center><math>\ | <center><math>\begin{align} \left\{\begin{array} {c}n\\ 4\end{array} \right\} | ||
&=\frac{1}{4!}\sum_{0<i_0<i_1<i_2<n}{n\choose i_2}{i_2\choose i_1}{i_1\choose i_0}\\ | &=\frac{1}{4!}\sum_{0<i_0<i_1<i_2<n}{n\choose i_2}{i_2\choose i_1}{i_1\choose i_0}\\ | ||
&=\frac{1}{24}\sum_{0<i_1<i_2<n}{n\choose i_2}{i_2\choose i_1}\sum_{0<i_0<i_1}{i_1\choose i_0}\\ | &=\frac{1}{24}\sum_{0<i_1<i_2<n}{n\choose i_2}{i_2\choose i_1}\sum_{0<i_0<i_1}{i_1\choose i_0}\\ | ||
Linia 52: | Linia 51: | ||
&=\frac{1}{24}\sum_{0<i_2<n}{n\choose i_2}(3^{i_2}-3\cdot2^{i_2}+3)\\ | &=\frac{1}{24}\sum_{0<i_2<n}{n\choose i_2}(3^{i_2}-3\cdot2^{i_2}+3)\\ | ||
&=\frac{1}{24}((4^n-1-3^n)-3(3^n-1-2^n)+3\cdot(2^n-2))\\ | &=\frac{1}{24}((4^n-1-3^n)-3(3^n-1-2^n)+3\cdot(2^n-2))\\ | ||
&=\frac{1}{24}(4^n-4\cdot3^n+6\cdot2^n-4) | &=\frac{1}{24}(4^n-4\cdot3^n+6\cdot2^n-4) | ||
\ | \end{align}</math></center> | ||
Linia 60: | Linia 59: | ||
{{cwiczenie|3|cw 3| | {{cwiczenie|3|cw 3| | ||
Udowodnij wzór na odwracanie liczb Stirlinga, | Udowodnij wzór na odwracanie liczb Stirlinga, | ||
czyli że dla dowolnych funkcji <math> | czyli że dla dowolnych funkcji <math>f,g</math> określonych na <math>\mathbb{N}</math> zachodzi: | ||
<center><math> | <center><math>f(n)=\sum_i\left\{\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right\}(-1)^ig(i) | ||
</math></center> | </math></center> | ||
Linia 70: | Linia 69: | ||
<center><math> | <center><math>g(n)=\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right](-1)^if(i) | ||
</math></center> | </math></center> | ||
Linia 80: | Linia 79: | ||
<center><math> | <center><math>\sum_i\left[\begin{array} {c}m\\ i\end{array} \right]\left\{\begin{array} {c}i\\ n\end{array} \right\}(-1)^{m-i} | ||
= | =\begin{cases} | ||
\begin{ | 0, & \text{dla } m\neq n,\\ | ||
0,&\ | 1, & \text{dla } m=n | ||
1,&\ | \end{cases} | ||
\end{ | |||
</math></center> | </math></center> | ||
Linia 94: | Linia 91: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Pokażemy jedynie implikację w dół (drugą można udowodnić analogicznie). | Pokażemy jedynie implikację w dół (drugą można udowodnić analogicznie). | ||
Załóżmy zatem, iż <math> | Załóżmy zatem, iż <math>f(n)=\sum_i\left\{\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right\}(-1)^ig(i)</math>. | ||
Przekształcając sumę z prawej części tezy otrzymujemy: | Przekształcając sumę z prawej części tezy otrzymujemy: | ||
<center><math>\ | <center><math>\begin{align} \sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right](-1)^if(i) | ||
&=\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right](-1)^i\sum_j\left\{\begin{array} {c}n\\ j\end{array} \right\}(-1)^jg(j)\\ | &=\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right](-1)^i\sum_j\left\{\begin{array} {c}n\\ j\end{array} \right\}(-1)^jg(j)\\ | ||
&=\sum_j\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]\left\{\begin{array} {c}i\\ j\end{array} \right\}(-1)^{i+j}g(j)\\ | &=\sum_j\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]\left\{\begin{array} {c}i\\ j\end{array} \right\}(-1)^{i+j}g(j)\\ | ||
&=\sum_j(-1)^{n+j}g(j)\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]\left\{\begin{array} {c}i\\ j\end{array} \right\}(-1)^{n-i} | &=\sum_j(-1)^{n+j}g(j)\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]\left\{\begin{array} {c}i\\ j\end{array} \right\}(-1)^{n-i} | ||
\ | \end{align}</math></center> | ||
Linia 108: | Linia 105: | ||
<center><math> | <center><math>\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]\left\{\begin{array} {c}i\\ j\end{array} \right\}(-1)^{n-i} | ||
= | =\begin{cases} | ||
\begin{ | 0, & \mbox{dla } n \neq j,\\ | ||
0,&\ | 1, & \mbox{dla } n=j, | ||
1,&\ | \end{cases} | ||
\end{ | |||
</math></center> | </math></center> | ||
więc wszystkie składniki, poza <math> | więc wszystkie składniki, poza <math>j=n</math>, zewnętrznej sumy zerują się, więc: | ||
<center><math>\ | <center><math>\begin{align} \sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right](-1)^if(i) | ||
&=\sum_j(-1)^{n+j}g(j)\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]\left\{\begin{array} {c}i\\ j\end{array} \right\}(-1)^{n-i}\\ | &=\sum_j(-1)^{n+j}g(j)\sum_i\left[\begin{array} {c}n\\ i\end{array} \right]\left\{\begin{array} {c}i\\ j\end{array} \right\}(-1)^{n-i}\\ | ||
&=(-1)^{n+n}g(n)\cdot1\\ | &=(-1)^{n+n}g(n)\cdot1\\ | ||
&=g(n) | &=g(n) | ||
\ | \end{align}</math></center> | ||
Linia 134: | Linia 129: | ||
<center><math> | <center><math>\left\{\begin{array} {c}n+1\\ m+1\end{array} \right\} | ||
=\sum_k{n\choose k}\left\{\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right\} | =\sum_k{n\choose k}\left\{\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right\} | ||
</math></center> | </math></center> | ||
Linia 142: | Linia 137: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Wyraź liczbę podziałów zbioru <math> | Wyraź liczbę podziałów zbioru <math>(n+1)</math>-elementowego na <math>m+1</math> bloków | ||
poprzez wyróżnienie jednego z elementów, | poprzez wyróżnienie jednego z elementów, | ||
rozważenie w jak licznym bloku może się on znajdować | rozważenie w jak licznym bloku może się on znajdować | ||
i na ile sposobów można podzielić resztę elementów spoza tego bloku na <math> | i na ile sposobów można podzielić resztę elementów spoza tego bloku na <math>m</math> bloków. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Rozważmy podziały zbioru <math> | Rozważmy podziały zbioru <math>(n+1)</math>-elementowego na <math>m+1</math> bloków. | ||
Dla ustalenia uwagi, rozważamy zbiór <math> | Dla ustalenia uwagi, rozważamy zbiór <math>\left\lbrace 1,\ldots,n+1 \right\rbrace</math>. | ||
Zauważmy, że w dowolnym podziale naszego zbioru na <math> | Zauważmy, że w dowolnym podziale naszego zbioru na <math>m+1</math> bloków, | ||
liczba elementów nie będących w bloku elementu <math> | liczba elementów nie będących w bloku elementu <math>n+1</math> | ||
może przybrać wartość <math> | może przybrać wartość <math>k\in\left\lbrace m,\ldots,n \right\rbrace</math>. | ||
Elementy te możemy wybrać ze zbioru <math> | Elementy te możemy wybrać ze zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n \right\rbrace</math> na <math>{n\choose k}</math> sposobów | ||
i potem podzielić na <math> | i potem podzielić na <math>m</math> bloków na <math>\left\{\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right\}</math> sposobów. | ||
Sumując po wszystkich, możliwych wartościach <math> | Sumując po wszystkich, możliwych wartościach <math>k</math> wnioskujemy, | ||
iż liczba podziałów zbioru <math> | iż liczba podziałów zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n+1 \right\rbrace</math> na <math>m+1</math> bloków wynosi | ||
<center><math> | <center><math>\sum_{k=m}^n{n\choose k}\left\{\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right\} | ||
=\sum_k{n\choose k}\left\{\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right\} | =\sum_k{n\choose k}\left\{\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right\}</math></center> | ||
</math></center> | |||
Linia 171: | Linia 165: | ||
<center><math> | <center><math>\left[\begin{array} {c}n+1\\ m+1\end{array} \right] | ||
=n!\sum_{k=0}^n \frac{1}{k!}\left[\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right] | =n!\sum_{k=0}^n \frac{1}{k!}\left[\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right] | ||
</math></center> | </math></center> | ||
Linia 179: | Linia 173: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Wyraź liczbę permutacji zbioru <math> | Wyraź liczbę permutacji zbioru <math>(n+1)</math>-elementowego o <math>m+1</math> cyklach | ||
poprzez wyróżnienie jednego z elementów, | poprzez wyróżnienie jednego z elementów, | ||
rozważenie w jak licznym cyklu może się on znajdować | rozważenie w jak licznym cyklu może się on znajdować | ||
i na ile sposobów można zbudować ten cykl przy ustalonej liczbie elementów | i na ile sposobów można zbudować ten cykl przy ustalonej liczbie elementów | ||
oraz na ile sposobów można podzielić resztę zbioru na <math> | oraz na ile sposobów można podzielić resztę zbioru na <math>m</math> cykli. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Policzmy permutacje zbioru <math> | Policzmy permutacje zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n+1 \right\rbrace</math> o <math>m+1</math> cyklach. | ||
W dowolnej, takiej permutacji liczba elementów nie będących w cyklu z elementem <math> | W dowolnej, takiej permutacji liczba elementów nie będących w cyklu z elementem <math>n+1</math> | ||
wynosi <math> | wynosi <math>k\in\left\lbrace m,\ldots,n \right\rbrace</math>. | ||
Elementy te możemy wybrać ze zbioru <math> | Elementy te możemy wybrać ze zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n \right\rbrace</math> | ||
na <math> | na <math>{n\choose k}</math> sposobów | ||
i podzielić na <math> | i podzielić na <math>m</math> cykli na <math>\left[\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right]</math> sposobów. | ||
Do tego jeszcze <math> | Do tego jeszcze <math>n-k</math> elementów będących w cyklu z elementem <math>n+1</math> | ||
może stworzyć ten cykl na <math> | może stworzyć ten cykl na <math>(n-k)!</math> sposobów. Podsumowując mamy | ||
<center><math> | <center><math>\sum_{k=m}^n{n\choose k}\left[\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right](n-k)! | ||
=\sum_{k=m}^n\frac{n!}{k!}\left[\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right] | =\sum_{k=m}^n\frac{n!}{k!}\left[\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right] | ||
=n!\sum_{k=0}^n \frac{1}{k!}\left[\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right] | =n!\sum_{k=0}^n \frac{1}{k!}\left[\begin{array} {c}k\\ m\end{array} \right] | ||
Linia 203: | Linia 197: | ||
permutacji zbioru <math> | permutacji zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n+1 \right\rbrace</math> o <math>m+1</math> cyklach. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 210: | Linia 204: | ||
<center><math> | <center><math>\left\{\begin{array} {c}m+n+1\\ m\end{array} \right\} | ||
=\sum_{i=0}^m i\left\{\begin{array} {c}n+i\\ i\end{array} \right\} | =\sum_{i=0}^m i\left\{\begin{array} {c}n+i\\ i\end{array} \right\}</math></center> | ||
</math></center> | |||
Linia 218: | Linia 211: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Rozwiń <math> | Rozwiń <math>\left\{\begin{array} {c}n+m+1\\ m\end{array} \right\}</math> używając wielokrotnie | ||
podstawowej zależności rekurencyjnej dla podziałowych liczb Stirlinga. | podstawowej zależności rekurencyjnej dla podziałowych liczb Stirlinga. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 224: | Linia 217: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Wystarczy pokazać, iż prawa strona równości zlicza podziały | Wystarczy pokazać, iż prawa strona równości zlicza podziały | ||
zbioru <math> | zbioru <math>(n+m+1)</math>-elementowego na <math>m</math> bloków. | ||
W dowolnym podziale zbioru <math> | W dowolnym podziale zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n,n+1,\ldots,n+m,n+m+1 \right\rbrace</math> | ||
na <math> | na <math>m</math> bloków: | ||
* albo element <math> | * albo element <math>n+m+1</math> nie jest sam w swoim bloku. | ||
Taki podział jest wyznaczony jednoznacznie przez podział zbioru <math> | Taki podział jest wyznaczony jednoznacznie przez podział zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n+m \right\rbrace</math> na <math>m</math> bloków i dołożenie elementu <math>n+m+1</math> do jednego z <math>m</math> bloków. | ||
Zatem takich podziałów jest <math> | Zatem takich podziałów jest <math>m\left\{\begin{array} {c}n+m\\ m\end{array} \right\}</math>. | ||
* albo element <math> | * albo element <math>n+m+1</math> jest sam w swoim bloku. | ||
Wtedy pozostałe <math> | Wtedy pozostałe <math>n+m</math> elementy są podzielone na <math>m-1</math> bloków. Znów w dowolnym takim podziale: | ||
** albo element <math> | ** albo element <math>n+m</math> nie jest sam w swoim bloku. Analogiczne rozumowanie do wcześniejszego wskazuje, że takich podziałów jest <math>(m-1)\left\{\begin{array} {c}n+m-1\\ m-1\end{array} \right\}</math>. | ||
** albo element <math> | ** albo element <math>n+m</math> stanowi jednoelementowy blok, itd. | ||
Po <math> | Po <math>m</math> krokach powyższego wywodu otrzymujemy, że jest | ||
<center><math> | <center><math>n\left\{\begin{array} {c}n+m\\ m\end{array} \right\}+(n-1)\left\{\begin{array} {c}n+m-1\\ m-1\end{array} \right\}+\ldots+1\left\{\begin{array} {c}n+1\\ 1\end{array} \right\} | ||
</math></center> | </math></center> | ||
podziałów zbioru <math> | podziałów zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n+m+1 \right\rbrace</math> na <math>m</math> bloków. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 251: | Linia 244: | ||
<center><math> | <center><math>\left[\begin{array} {c}m+n+1\\ m\end{array} \right]=\sum_{i=0}^m(n+i)\left[\begin{array} {c}n+i\\ i\end{array} \right]</math></center> | ||
</math></center> | |||
Linia 258: | Linia 250: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Rozwiń <math> | Rozwiń <math>\left[\begin{array} {c}n+m+1\\ m\end{array} \right]</math> wielokrotnie używając | ||
podstawowej zależności rekurencyjnej dla cyklowych liczb Stirlinga. | podstawowej zależności rekurencyjnej dla cyklowych liczb Stirlinga. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 265: | Linia 257: | ||
Analogicznie jak w [[#cw_6|Ćwiczeniu 6]] | Analogicznie jak w [[#cw_6|Ćwiczeniu 6]] | ||
wystarczy wykazać, iż prawa strona tożsamości zlicza permutacje zbioru | wystarczy wykazać, iż prawa strona tożsamości zlicza permutacje zbioru | ||
<math> | <math>(n+m+1)</math>-elementowego o <math>m</math> cyklach. | ||
W dowolnej permutacji zbioru <math> | W dowolnej permutacji zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n,n+1,\ldots,n+m,n+m+1 \right\rbrace</math> o <math>m</math> cyklach: | ||
* albo element <math> | * albo element <math>n+m+1</math> nie jest sam w swoim cyklu. | ||
Dowolną taką permutację jednoznacznie wyznaczamy poprzez permutację zbioru | Dowolną taką permutację jednoznacznie wyznaczamy poprzez permutację zbioru | ||
<math> | <math>\left\lbrace 1,\ldots,n+m \right\rbrace</math> o <math>m</math> cyklach | ||
z dołożonym elementem <math> | z dołożonym elementem <math>n+m+1</math> na jednej z <math>n+m</math> możliwych pozycji. | ||
Zatem takich permutacji jest dokładnie <math> | Zatem takich permutacji jest dokładnie <math>(n+m)\left[\begin{array} {c}n+m\\ m\end{array} \right]</math>. | ||
* albo element <math> | * albo element <math>n+m+1</math> stanowi jednoelementowy cykl. | ||
Wtedy elementy <math> | Wtedy elementy <math>1,\ldots,n+m</math> są rozłożone w <math>m-1</math> cyklach. Znów w dowolnej takiej permutacji: | ||
** albo element <math> | ** albo element <math>n+m</math> nie jest sam w swoim cyklu. | ||
Wtedy rozumując analogicznie jak wcześniej wiemy, iż takich permutacji jest <math> | Wtedy rozumując analogicznie jak wcześniej wiemy, iż takich permutacji jest <math>(n+m-1)\left[\begin{array} {c}n+m-1\\ m-1\end{array} \right]</math>. | ||
** albo element <math> | ** albo element <math>n+m</math> stanowi jednoelementowy cykl, itd. | ||
Po <math> | Po <math>m</math> krokach powyższy wywód daje | ||
<center><math> | <center><math>(n+m)\left[\begin{array} {c}n+m\\ m\end{array} \right]+ | ||
(n+m-1)\left[\begin{array} {c}n+m-1\\ m-1\end{array} \right]+\ldots+ | (n+m-1)\left[\begin{array} {c}n+m-1\\ m-1\end{array} \right]+\ldots+ | ||
n\left[\begin{array} {c}n\\ 0\end{array} \right] | n\left[\begin{array} {c}n\\ 0\end{array} \right] | ||
Linia 288: | Linia 280: | ||
permutacji zbioru <math> | permutacji zbioru <math>\left\lbrace 1,\ldots,n+m+1 \right\rbrace</math> o <math>m</math> cyklach. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 295: | Linia 287: | ||
<center><math> | <center><math>\left\{\begin{array} {c}n\\ l+m\end{array} \right\}{l+m\choose l} | ||
=\sum_k{n\choose k}\left\{\begin{array} {c}k\\ l\end{array} \right\}\left\{\begin{array} {c}n-k\\ m\end{array} \right\} | =\sum_k{n\choose k}\left\{\begin{array} {c}k\\ l\end{array} \right\}\left\{\begin{array} {c}n-k\\ m\end{array} \right\}</math></center> | ||
</math></center> | |||
Linia 303: | Linia 294: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Zauważ, że obie strony równości to liczba podziałów zbioru <math> | Zauważ, że obie strony równości to liczba podziałów zbioru <math>n</math>-elementowego | ||
na <math> | na <math>l+m</math> bloków, przy czym <math>l</math> bloków jest wyróżnionych (pomalowanych na czerwono). | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Lewą stronę tożsamości możemy interpretować jako liczbę podziałów | Lewą stronę tożsamości możemy interpretować jako liczbę podziałów | ||
zbioru <math> | zbioru <math>n</math>-elementowego na <math>l+m</math> bloków, w których <math>l</math> bloków jest wyróżnionych | ||
(pomalowanych na czerwono). | (pomalowanych na czerwono). | ||
Policzmy te specjalne podziały inną metodą. | Policzmy te specjalne podziały inną metodą. | ||
Wybierzmy najpierw <math> | Wybierzmy najpierw <math>k</math>-elementowy podzbiór zbioru <math>n</math>-elementowego | ||
(na jeden z <math> | (na jeden z <math>{n\choose k}</math> sposobów), | ||
którego elementy będą stanowić wyróżnione bloki. | którego elementy będą stanowić wyróżnione bloki. | ||
Wybrany <math> | Wybrany <math>k</math>-elementowy podzbiór możemy podzielić | ||
na docelowe <math> | na docelowe <math>l</math> wyróżnionych bloków | ||
na <math> | na <math>\left\{\begin{array} {c}k\\ l\end{array} \right\}</math> sposobów. | ||
Pozostałe, zaś <math> | Pozostałe, zaś <math>n-k</math> elementów możemy podzielić na <math>m</math>, | ||
(nie czerwonych) bloków na <math> | (nie czerwonych) bloków na <math>\left\{\begin{array} {c}n-k\\ m\end{array} \right\}</math> sposobów. | ||
Zatem dla ustalonego <math> | Zatem dla ustalonego <math>k</math> mamy | ||
<math> | <math>{{n\choose k}\left\{\begin{array} {c}k\\ l\end{array} \right\} \left\{\begin{array} {c}n-k\\ m\end{array} \right\}}</math> | ||
podziałów zbioru <math> | podziałów zbioru <math>n</math>-elementowego na <math>l+m</math> bloków, | ||
przy czym wyróżnione <math> | przy czym wyróżnione <math>l</math> bloków ma w sumie <math>k</math> elementów. | ||
Sumując teraz po wszystkich możliwych wartościach <math> | Sumując teraz po wszystkich możliwych wartościach <math>k</math> możemy zakończyć dowód. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
{{cwiczenie|9|cw 9| | {{cwiczenie|9|cw 9| | ||
Podział liczby <math> | Podział liczby <math>n</math> na sumę jest symetryczny, | ||
jeśli odwracając jego diagram Ferrersa o <math> | jeśli odwracając jego diagram Ferrersa o <math>90</math> stopni otrzymamy ten sam diagram. | ||
}} | }} | ||
[[File:MD1-SW 6.7.mp4|250x250px|thumb|left|MD1-SW 6.7.swf]] | |||
[[File:MD1-SW 6.8.mp4|250x250px|thumb|right|MD1-SW 6.8.swf]] | |||
{{przyklad||| | |||
<center> | |||
<math>6+5+3+2+2+1=19</math> | |||
</center> | |||
* <math>6,5,3,2,2,1</math> jest podziałem symetrycznym <math>19</math>. | |||
</math></ | |||
<center> | |||
<math>5+2+1=8</math> | |||
</center> | |||
* <math>5,2,1</math> nie jest podziałem symetrycznym <math>8</math>. | |||
}} | }} | ||
Pokaż, że liczba podziałów symetrycznych liczby <math> | Pokaż, że liczba podziałów symetrycznych liczby <math>n</math> | ||
pokrywa się z liczbą podziałów liczby <math> | pokrywa się z liczbą podziałów liczby <math>n</math> na różne i nieparzyste składniki. | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Linia 364: | Linia 355: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Rozważmy <math> | |||
[[File:MD1-SW 6.9.mp4|250x250px|thumb|right|MD1-SW 6.9.swf]] | |||
Rozważmy <math>n=a_0+\ldots+a_{k-1}</math> symetryczny podział liczby <math>n</math> na sumę. | |||
Z symetryczności wiemy, | Z symetryczności wiemy, | ||
iż liczba krzyżyków w ostatnim wierszu (tzn. liczba <math> | iż liczba krzyżyków w ostatnim wierszu (tzn. liczba <math>a_{k-1}</math>) | ||
jest równa liczbie krzyżyków w pierwszej kolumnie, | jest równa liczbie krzyżyków w pierwszej kolumnie, | ||
a ponieważ mają one jeden krzyżyk wspólny to w sumie jest ich nieparzyście wiele | a ponieważ mają one jeden krzyżyk wspólny to w sumie jest ich nieparzyście wiele | ||
(<math> | (<math>2a_{k-1}-1</math>). | ||
Po wycięciu ostatniego wiersza i pierwszej kolumny pozostaje | Po wycięciu ostatniego wiersza i pierwszej kolumny pozostaje | ||
wciąż symetryczny diagram Ferrersa, | wciąż symetryczny diagram Ferrersa, | ||
zatem jego ostatni wiersz i pierwsza kolumna | zatem jego ostatni wiersz i pierwsza kolumna | ||
mają także w sumie nieparzystą liczbę krzyżyków (<math> | mają także w sumie nieparzystą liczbę krzyżyków (<math>2(a_{k-2}-1)-1</math>), | ||
przy czym jest ich mniej niż poprzednio, gdyż <math> | przy czym jest ich mniej niż poprzednio, gdyż <math>2(a_{k-2}-1)-1<2a_{k-1}-1</math> | ||
jak że <math> | jak że <math>a_{k-2}\leqslant a_{k-1}</math>. | ||
Tą metodą możemy przekształcić dowolny symetryczny podział liczby <math> | Tą metodą możemy przekształcić dowolny symetryczny podział liczby <math>n</math> | ||
na podział liczby liczby <math> | na podział liczby liczby <math>n</math> na składniki parami różne i nieparzyste. | ||
Na odwrót, podział liczby <math> | Na odwrót, podział liczby <math>n</math> na różne nieparzyste składniki <math>b_0,\ldots,b_{m-1}</math> | ||
można "zwinąć" do symetrycznego podziału <math> | można "zwinąć" do symetrycznego podziału <math>n</math> "łamiąc w połowie" składniki <math>b_i</math>. | ||
</div></div> | </div></div> |
Aktualna wersja na dzień 21:37, 11 wrz 2023
Permutacje i Podziały
Ćwiczenie 1
Policz średnią liczbę cykli w permutacji zbioru elementowego.
Ćwiczenie 2
Oblicz postać zwartą symbolu .
Ćwiczenie 3
Udowodnij wzór na odwracanie liczb Stirlinga, czyli że dla dowolnych funkcji określonych na zachodzi:
wtedy i tylko wtedy, gdy
Ćwiczenie 4
Posługując się interpretacją kombinatoryczną pokaż, że
Ćwiczenie 5
Posługując się interpretacją kombinatoryczną pokaż, że
Ćwiczenie 6
Posługując się interpretacją kombinatoryczną pokaż, że
Ćwiczenie 7
Posługując się interpretacją kombinatoryczną pokaż, że
Ćwiczenie 8
Posługując się interpretacją kombinatoryczną pokaż, że
Ćwiczenie 9
Podział liczby na sumę jest symetryczny, jeśli odwracając jego diagram Ferrersa o stopni otrzymamy ten sam diagram.
Przykład
- jest podziałem symetrycznym .
- nie jest podziałem symetrycznym .
Pokaż, że liczba podziałów symetrycznych liczby pokrywa się z liczbą podziałów liczby na różne i nieparzyste składniki.