Matematyka dyskretna 1/Ćwiczenia 7: Funkcje tworzące: Różnice pomiędzy wersjami
Z Studia Informatyczne
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian |
m Zastępowanie tekstu – „,↵</math>” na „</math>,” |
||
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
==Funkcje tworzące== | ==Funkcje tworzące== | ||
{{cwiczenie| | {{cwiczenie|1|cw 1| | ||
Policz funkcję tworzącą następujących ciągów: | Policz funkcję tworzącą następujących ciągów: | ||
; a. | ; a. <math>a_n=2^n</math> , | ||
; b. <math>b_n=2n+3</math> , | |||
; c. <math>c_n=\frac{1}{n}</math> dla <math>n\geq 1</math> , oraz <math>c_0=0</math> , | |||
; b. | ; d. <math>d_n=1+\frac{1}{2}+\frac{1}{3}+\ldots+\frac{1}{n}</math> . | ||
; c. | |||
; d. | |||
}} | }} | ||
Linia 25: | Linia 17: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
W punktach a. i c. będziemy używać wzoru na postać zwartą funkcji tworzącej | W punktach a. i c. będziemy używać wzoru na postać zwartą funkcji tworzącej | ||
ciągu stałego równego <math>\ | ciągu stałego równego <math>1</math> : | ||
{{wzor|1|1| | |||
<math> | |||
\frac{1}{1-x}=1+x+x^2+x^3+x^4+\ldots</math>}} | |||
; ad a. Dla funkcji tworzącej <math>A\!\left( x \right)=a_0+a_1x+a_2x^2+a_3x^3+\ldots</math>, korzystając z ([[#1|1]]), otrzymujemy równość: | |||
\ | |||
</math> | |||
<center><math>A\!\left( x \right)=1+2x+2^2x^2+2^3x^3+\ldots=\frac{1}{1-2x}</math></center> | |||
; ad b. | ; ad b. Korzystając z Wniosku [[Matematyka dyskretna 1/Wykład 7: Funkcje tworzące#wn_7.5|7.5]] otrzymamy: | ||
Korzystając z | |||
{{wzor|2|2| | |||
<math> | |||
\frac{1}{\left( 1-x \right)^2}=1+2x+3x^2+4x^3+5x^4+\ldots | \frac{1}{\left( 1-x \right)^2}=1+2x+3x^2+4x^3+5x^4+\ldots | ||
</math> | </math>}} | ||
Funkcja <math> | Funkcja <math>\frac{1}{1-x}</math> jest funkcją tworzącą ciągu stałego równego <math>1</math> , | ||
zaś funkcja <math> | zaś funkcja <math>\frac{1}{\left( 1-x \right)^2}</math> jest funkcją tworzącą ciągu <math>n+1</math> . | ||
Tak więc, aby otrzymać funkcję tworzącą ciągu <math> | Tak więc, aby otrzymać funkcję tworzącą ciągu <math>2n+3</math> | ||
wystarczy dodać jedną do podwojonej drugiej: | wystarczy dodać jedną do podwojonej drugiej: | ||
<center><math> | |||
<center><math>\sum_{n=0}^{\infty}{\left( 2n+3 \right)x^n} | |||
= \sum_{n=0}^{\infty}{x^n}+ 2\sum_{n=0}^{\infty}{\left( n+1 \right)x^n} | = \sum_{n=0}^{\infty}{x^n}+ 2\sum_{n=0}^{\infty}{\left( n+1 \right)x^n} | ||
=\frac{1}{1-x}+\frac{2}{\left( 1-x \right)^2} | =\frac{1}{1-x}+\frac{2}{\left( 1-x \right)^2} | ||
Linia 58: | Linia 49: | ||
</math></center> | </math></center> | ||
; ad c. | ; ad c. Funkcja tworząca <math>C\!\left( x \right)=c_0+c_1x+c_2x^2+c_3x^3+\ldots</math> jest, na mocy '''[eq][eq wzor z calka]''', równa całce z funkcji <math>\frac{1}{1-x}</math> , czyli: | ||
Funkcja tworząca <math> | |||
jest, na mocy '''[eq][eq wzor z calka]''', równa całce z funkcji <math> | |||
<center><math> | <center><math>C\!\left( x \right) | ||
=\sum_{n=0}^{\infty}{\frac{x^n}{n}} | =\sum_{n=0}^{\infty}{\frac{x^n}{n}} | ||
=\int\sum_{n=0}^{\infty}{x^n} | =\int\sum_{n=0}^{\infty}{x^n} | ||
= \int \frac{1}{1-x} | = \int \frac{1}{1-x} | ||
=-\ln{\left( 1-x \right)} | =-\ln{\left( 1-x \right)} | ||
</math></center> | </math></center> | ||
; ad d. | ; ad d. Korzystając z punktu c., na mocy '''[eq][eq 1 przez 1-x]''', otrzymujemy | ||
Korzystając z punktu c., na mocy '''[eq][eq 1 przez 1-x]''', otrzymujemy | |||
<center><math> | <center><math>D\!\left( x \right) | ||
=\frac{C\!\left( x \right)}{1-x} | =\frac{C\!\left( x \right)}{1-x} | ||
=-\frac{\ln{\left( 1-x \right)}}{1-x} | =-\frac{\ln{\left( 1-x \right)}}{1-x} | ||
=\frac{\ln{\left( 1-x \right)}}{x-1} | =\frac{\ln{\left( 1-x \right)}}{x-1} | ||
</math></center> | </math></center> | ||
</div></div> | </div></div> | ||
{{cwiczenie| | {{cwiczenie|2|cw 2| | ||
Policz funkcję tworzącą ciągu <math>a_n=\frac{1}{n!}</math> . | |||
Policz funkcję tworzącą ciągu <math> | |||
}} | }} | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Dla funkcji tworzącej <math> | Dla funkcji tworzącej <math>A\!\left( x \right)=\sum_{n=0}^{\infty}\frac{x^n}{n!}</math> zachodzi | ||
<math> | <math>A'\!\left( x \right)=A\!\left( x \right)</math> . | ||
Rozważ jakie funkcje mają tę własność? | Rozważ jakie funkcje mają tę własność? | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 97: | Linia 82: | ||
Niech | Niech | ||
<center><math> | |||
=\sum_{n=0}^{\infty}\frac{x^n}{n!} | <center><math>A\!\left( x \right) | ||
=\sum_{n=0}^{\infty}\frac{x^n}{n!} | |||
</math></center> | </math></center> | ||
Korzystając z obserwacji '''[obs][obs genfunc tools]''' zauważmy, że | Korzystając z obserwacji '''[obs][obs genfunc tools]''' zauważmy, że | ||
<center><math> | |||
<center><math>A'\!\left( x \right) | |||
=\sum_{n=0}^{\infty}\frac{\left( x^n \right)'}{n!} | =\sum_{n=0}^{\infty}\frac{\left( x^n \right)'}{n!} | ||
=\sum_{n=1}^{\infty}\frac{n x^{n-1}}{n!} | =\sum_{n=1}^{\infty}\frac{n x^{n-1}}{n!} | ||
=\sum_{n=1}^{\infty}\frac{x^{n-1}}{\left( n-1 \right)!} | =\sum_{n=1}^{\infty}\frac{x^{n-1}}{\left( n-1 \right)!} | ||
=\sum_{n=0}^{\infty}\frac{x^n}{n!}=A\!\left( x \right) | =\sum_{n=0}^{\infty}\frac{x^n}{n!}=A\!\left( x \right) | ||
</math></center> | </math></center> | ||
<center><math> | Po podstawieniu w miejsce <math>A\!\left( x \right)</math> funkcji <math>e^{B\!\left( x \right)}</math> uzyskamy: | ||
<center><math>e^{B\!\left( x \right)}=\left( e^{B\!\left( x \right)} \right)'=B'\!\left( x \right)e^{B\!\left( x \right)} | |||
</math></center> | </math></center> | ||
<center><math> | co implikuje, że <math>B'\!\left( x \right)=1</math> , a więc <math>B\!\left( x \right)=x+a</math> dla pewnego <math>a\in\mathbb{R}</math> . | ||
Z faktu, że <math>A\!\left( 0 \right)=1</math> mamy więc: | |||
<center><math>A\!\left( x \right)=e^x | |||
</math></center> | </math></center> | ||
</div></div> | </div></div> | ||
{{cwiczenie| | {{cwiczenie|3|cw 3| | ||
Pokaż, że dla liczby naturalnej <math>m</math> zachodzi | |||
<center><math> | <center><math>\frac{1}{\left( 1-x \right)^{m+1}}=\sum_{n=0}^{\infty}{ m+n \choose n }x^n | ||
</math></center> | </math></center> | ||
}} | }} | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Rozpisz uogólniony symbol dwumianowy z | Rozpisz uogólniony symbol dwumianowy z Twierdzenia [[Matematyka dyskretna 1/Wykład 7: Funkcje tworzące#tw_7.4|7.4]]. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> Niech | ||
<center><math> | |||
=\frac{1}{\left( 1-x \right)^{m+1}} | <center><math>G\!\left( x \right) | ||
=\frac{1}{\left( 1-x \right)^{m+1}} | |||
</math></center> | </math></center> | ||
<center><math> | Korzystając z Twierdzenia [[Matematyka dyskretna 1/Wykład 7: Funkcje tworzące#tw_7.4|7.4]] otrzymujemy równość: | ||
<center><math>G\!\left( x \right) | |||
=\left( 1+\left( -x \right) \right)^{-\left( m+1 \right)} | =\left( 1+\left( -x \right) \right)^{-\left( m+1 \right)} | ||
=\sum_{n=0}^{\infty}{ -\left( m+1 \right) \choose n }\left( -x \right)^n | =\sum_{n=0}^{\infty}{ -\left( m+1 \right) \choose n }\left( -x \right)^n | ||
</math></center> | </math></center> | ||
Po rozpisaniu uogólnionego symbolu dwumianowego | Po rozpisaniu uogólnionego symbolu dwumianowego | ||
<math> | <math>{ y \choose n }=\frac{y^{\underline{n}}}{n!}</math> | ||
funkcja <math> | funkcja <math>G\!\left( x \right)</math> przyjmuje więc postać: | ||
<center><math>\begin{align} &&\sum_{n=0}^{\infty}\frac{\left( -m-1 \right)\cdot\left( -m-2 \right)\cdot\ldots\cdot\left( -m-n \right)}{n!}\left( -1 \right)^n x^n= | |||
&&\quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad\quad=\ \sum_{n=0}^{\infty}\frac{\left( m+n \right)\cdot\left( m+n-1 \right)\cdot\ldots\cdot\left( m+1 \right)}{n!}x^n | |||
\end{align}</math></center> | |||
Korzystając ponownie z definicji symbolu dwumianowego dostajemy: | Korzystając ponownie z definicji symbolu dwumianowego dostajemy: | ||
<center><math> | |||
<center><math>G\!\left( x \right)=\sum_{n=0}^{\infty}{ m+n \choose n }x^n | |||
</math></center> | </math></center> | ||
</div></div> | </div></div> | ||
{{cwiczenie| | {{cwiczenie|4|cw 4| | ||
Przedstaw funkcję | |||
<center><math> | <center><math>G\!\left( x \right)=\frac{1+2x-6x^2}{1-3x-2x^2+2x^3} | ||
</math></center> | </math></center> | ||
w postaci szeregu funkcyjnego. | w postaci szeregu funkcyjnego. | ||
Linia 176: | Linia 179: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Wielomian <math> | Wielomian <math>1-3x-2x^2+2x^3</math> ma miejsce zerowe dla <math>x=-1</math> . | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Wielomian <math> | Wielomian <math>W\!\left( x \right)=1-3x-2x^2+2x^3</math> ma miejsce zerowe <math>x=-1</math> , | ||
czyli <math> | czyli <math>W\!\left( x \right)=\left( 1-4x+2x^2 \right)\left( 1+x \right)</math> . | ||
Z kolei funkcja kwadratowa <math> | Z kolei funkcja kwadratowa <math>1-4x+2x^2</math> ma miejsca zerowe: | ||
<center><math> | |||
<center><math>x_1=\frac{2+\sqrt{2}}{2},\quad\quad\quad x_2=\frac{2-\sqrt{2}}{2} | |||
</math></center> | </math></center> | ||
co implikuje | co implikuje | ||
<center><math> | |||
=\left( 1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x \right)\cdot\left( 1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x \right)\cdot\left( 1+x \right) | <center><math>W\!\left( x \right) | ||
=\left( 1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x \right)\cdot\left( 1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x \right)\cdot\left( 1+x \right) | |||
</math></center> | </math></center> | ||
<center><math> | Funkcja <math>W\!\left( x \right)</math> ma więc postać | ||
<center><math>G\!\left( x \right)=\frac{1+2x-6x^2}{1-3x-2x^2+2x^3}= | |||
\frac{A}{1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x}+ | \frac{A}{1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x}+ | ||
\frac{B}{1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x}+ | \frac{B}{1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x}+ | ||
\frac{C}{1+x} | \frac{C}{1+x} | ||
</math></center> | </math></center> | ||
<center><math>\ | dla pewnych <math>A,B,C \in \mathbb{R}</math>. | ||
Po wymnożeniu przez <math>1-3x-2x^2+2x^3</math> otrzymamy: | |||
<center><math>\begin{align} 1+2x-6x^2&= | |||
A\left( 1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x \right)\left( 1+x \right) | A\left( 1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x \right)\left( 1+x \right) | ||
+B\left( 1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x \right)\left( 1+x \right)\\ | +B\left( 1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x \right)\left( 1+x \right)\\ | ||
&+C\left( 1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x \right)\left( 1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x \right)\\ | |||
&=\left( A+B+C \right)+\left( \left( -1-\sqrt{2} \right)A+\left( -1+\sqrt{2} \right)B-4C \right)x\\ | &=\left( A+B+C \right)+\left( \left( -1-\sqrt{2} \right)A+\left( -1+\sqrt{2} \right)B-4C \right)x\\ | ||
&+\left( \left( -2-\sqrt{2} \right)A+\left( -2+\sqrt{2} \right)B+2C \right)x^2 | |||
\ | \end{align}</math></center> | ||
Dwa wielomiany są równe wtedy i tylko wtedy, | Dwa wielomiany są równe wtedy i tylko wtedy, | ||
gdy współczynniki stojące przy odpowiednich wyrazach <math> | gdy współczynniki stojące przy odpowiednich wyrazach <math>x^n</math> są sobie równe. | ||
Przyrównujemy więc współczynniki stojące przed <math> | Przyrównujemy więc współczynniki stojące przed <math>x^0, x^1, x^2</math> | ||
i otrzymujemy układ równań: | i otrzymujemy układ równań: | ||
<center><math> | |||
\begin{ | <center><math>\left\lbrace | ||
\begin{align} | |||
1&=A+B+C\\ | 1&=A+B+C\\ | ||
2&=\left( -1-\sqrt{2} \right)A+\left( -1+\sqrt{2} \right)B-4C\\ | 2&=\left( -1-\sqrt{2} \right)A+\left( -1+\sqrt{2} \right)B-4C\\ | ||
-6&=\left( -2-\sqrt{2} \right)A+\left( -2+\sqrt{2} \right)B+2C | -6&=\left( -2-\sqrt{2} \right)A+\left( -2+\sqrt{2} \right)B+2C | ||
\end{ | \end{align} | ||
\right. | \right</math></center> | ||
</math></ | |||
którego rozwiązaniem są <math>A=B=1,\ C=-1</math> . | |||
Funkcja <math>G\!\left( x \right)</math> po podstawieniu za <math>A,B,C</math> odpowiednio liczb <math>1,1,-1</math>, | |||
jest sumą | |||
<center><math> | <center><math>G\!\left( x \right)= | ||
\frac{1}{1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x}+ | \frac{1}{1-\left( 2+\sqrt{2} \right)x}+ | ||
\frac{1}{1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x}- | \frac{1}{1-\left( 2-\sqrt{2} \right)x}- | ||
\frac{1}{1+x} | \frac{1}{1+x} | ||
</math></center> | </math></center> | ||
<center><math> | Rozwijając ułamki postaci <math>\frac{\alpha}{1-\rho x}</math> | ||
=\sum_{n=0}^{\infty}\left( \left( 2+\sqrt{2} \right)^n+\left( 2-\sqrt{2} \right)^n-\left( -1 \right)^n \right)x^n | w szereg funkcyjny <math>\alpha\sum_{n=0}^{\infty}\rho^n x^n</math> otrzymujemy: | ||
<center><math>G\!\left( x \right) | |||
=\sum_{n=0}^{\infty}\left( \left( 2+\sqrt{2} \right)^n+\left( 2-\sqrt{2} \right)^n-\left( -1 \right)^n \right)x^n | |||
</math></center> | </math></center> | ||
czyli jest to funkcja tworząca ciągu | czyli jest to funkcja tworząca ciągu | ||
<center><math> | |||
<center><math>\left( 2+\sqrt{2} \right)^n+\left( 2-\sqrt{2} \right)^n-\left( -1 \right)^n | |||
</math></center> | </math></center> | ||
</div></div> | </div></div> | ||
{{cwiczenie| | {{cwiczenie|5|cw 5| | ||
Rozwiąż równanie rekurencyjne: | |||
<center><math> | <center><math>\left\lbrace | ||
\begin{ | \begin{align} | ||
a_0&=0,\\ | a_0&=0,\\ | ||
a_1&=1,\\ | a_1&=1,\\ | ||
a_n&=2a_{n-1}-a_{n-2},\quad\ | a_n&=2a_{n-1}-a_{n-2},\quad\text{dla}\ n\geq2. | ||
\end{ | \end{align} | ||
\right | \right</math></center> | ||
</math></center> | |||
}} | }} | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Rozłóż funkcje kwadratową <math> | Rozłóż funkcje kwadratową <math>1-2x+x^2=\left( 1-\rho_1x \right)\left( 1-\rho_2x \right)</math> | ||
i w zależności od wartości <math> | i w zależności od wartości <math>\rho_1,\rho_2</math> | ||
skorzystaj z metody rozwiązania jednorodnego, liniowego równania rekurencyjnego, | skorzystaj z metody rozwiązania jednorodnego, liniowego równania rekurencyjnego, | ||
gdy <math> | gdy <math>k=2</math> podanej w wykładzie. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Korzystając ze wzoru z wykładu ''Funkcje tworzące'', | Korzystając ze wzoru z wykładu ''Funkcje tworzące'', | ||
dla rozwiązania jednorodnego, liniowego równania rekurencyjnego przy <math> | dla rozwiązania jednorodnego, liniowego równania rekurencyjnego przy <math>k=2</math> | ||
otrzymamy następującą funkcję kwadratową: | otrzymamy następującą funkcję kwadratową: | ||
<center><math> | |||
</math></center> | <center><math>1-2x+x^2=\left( 1-x \right)^2</math></center> | ||
Jest to przypadek, gdy pierwiastki są sobie równe, więc rozwiązanie jest postaci | Jest to przypadek, gdy pierwiastki są sobie równe, więc rozwiązanie jest postaci | ||
gdzie <math> | <center><math>a_n = \left( \alpha n+\beta \right)1^n</math>,</center> | ||
Mając podane wyrazy <math> | |||
gdzie <math>\alpha</math> oraz <math>\beta</math> są liczbami rzeczywistymi. | |||
Mając podane wyrazy <math>a_0</math> oraz <math>a_1</math> możemy wyliczyć <math>\alpha</math> oraz <math>\beta</math> | |||
z następującego układu równań: | z następującego układu równań: | ||
<center><math> | |||
\begin{ | <center><math>\left\lbrace | ||
\begin{align} | |||
0&=\alpha\cdot0+\beta,\\ | 0&=\alpha\cdot0+\beta,\\ | ||
1&=\alpha\cdot1+\beta. | 1&=\alpha\cdot1+\beta. | ||
\end{ | \end{align} | ||
\right | \right</math></center> | ||
</math></ | |||
Rozwiązaniem są więc <math>\alpha=1</math> i <math>\beta=0</math> , a zatem | |||
<center><math>a_n=n</math>,</center> | |||
dla <math> | dla <math>n=0,1,2,3,\ldots</math> . | ||
</div></div> | </div></div> | ||
{{cwiczenie| | {{cwiczenie|6|cw 6| | ||
Rozwiąż równanie rekurencyjne postaci | |||
<center><math> | <center><math>\left\lbrace | ||
\begin{ | \begin{align} | ||
a_0&=0,\\ | a_0&=0,\\ | ||
a_1&=1,\\ | a_1&=1,\\ | ||
a_n&=a_{n-1}-a_{n-2}\quad\ | a_n&=a_{n-1}-a_{n-2}\quad\text{dla}\ n\geq2. | ||
\end{ | \end{align} | ||
\right | \right</math></center> | ||
</math></center> | |||
i sprawdź, czy ciąg <math>a_n</math> jest ograniczony. | |||
}} | }} | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Rozłóż funkcje kwadratową <math> | Rozłóż funkcje kwadratową <math>1-x+x^2=\left( 1-\rho_1x \right)\left( 1-\rho_2x \right)</math> | ||
i w zależności od wartości <math> | i w zależności od wartości <math>\rho_1,\rho_2</math> | ||
skorzystaj z metody rozwiązania jednorodnego, liniowego równania rekurencyjnego, | skorzystaj z metody rozwiązania jednorodnego, liniowego równania rekurencyjnego, | ||
gdy <math> | gdy <math>k=2</math> podanej w wykładzie. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Korzystając ze wzoru z wykładu ''Funkcje tworzące'', | Korzystając ze wzoru z wykładu ''Funkcje tworzące'', | ||
dla rozwiązania jednorodnego, liniowego równania rekurencyjnego przy <math> | dla rozwiązania jednorodnego, liniowego równania rekurencyjnego przy <math>k=2</math> | ||
otrzymamy następującą funkcję kwadratową: | otrzymamy następującą funkcję kwadratową: | ||
<center><math> | |||
</math></center> | <center><math>1-x+x^2=\left( 1-\frac{1+i\sqrt{3}}{2}x \right)\left( 1-\frac{1-i\sqrt{3}}{2}x \right)</math></center> | ||
W tym przypadku pierwiastki są różnymi liczbami zespolonymi, | W tym przypadku pierwiastki są różnymi liczbami zespolonymi, | ||
więc rozwiązanie jest postaci | więc rozwiązanie jest postaci | ||
gdzie <math> | <center><math>a_n = \alpha\left( \frac{1+i\sqrt{3}}{2} \right)^n+ | ||
Mając podane wyrazy <math> | \beta\left( \frac{1-i\sqrt{3}}{2} \right)^n</math>,</center> | ||
gdzie <math>\alpha</math> oraz <math>\beta</math> są liczbami zespolonymi. | |||
Mając podane wyrazy <math>a_0</math> oraz <math>a_1</math> możemy wyliczyć <math>\alpha</math> oraz <math>\beta</math> | |||
z następującego układu równań: | z następującego układu równań: | ||
<center><math> | |||
\begin{ | <center><math>\left\lbrace | ||
\begin{align} | |||
0&=\alpha\cdot1+\beta\cdot1,\\ | 0&=\alpha\cdot1+\beta\cdot1,\\ | ||
1&=\alpha\cdot\frac{1+i\sqrt{3}}{2}+\beta\cdot\frac{1-i\sqrt{3}}{2}. | 1&=\alpha\cdot\frac{1+i\sqrt{3}}{2}+\beta\cdot\frac{1-i\sqrt{3}}{2}. | ||
\end{ | \end{align} | ||
\right | \right</math></center> | ||
</math></center> | |||
Rozwiązaniem są <math>\alpha=-\frac{i\sqrt{3}}{3}</math> i <math>\beta=\frac{i\sqrt{3}}{3}</math> , więc | |||
<center><math>a_n = -\frac{i\sqrt{3}}{3}\left( \frac{1+i\sqrt{3}}{2} \right)^n+ | |||
\frac{i\sqrt{3}}{3}\left( \frac{1-i\sqrt{3}}{2} \right)^n</math>,</center> | |||
dla <math>n=0,1,2,3,\ldots</math>. Z faktu, że | |||
<center><math>\left( \frac{1+i\sqrt{3}}{2} \right)^6=1,\quad\left( \frac{1-i\sqrt{3}}{2} \right)^6=1</math>,</center> | |||
uzyskujemy | uzyskujemy | ||
Widzimy więc, że ciąg o wyrazach <math> | <center><math>a_n = -\frac{i\sqrt{3}}{3}\left( \frac{1+i\sqrt{3}}{2} \right)^{n \mod 6}+\frac{i\sqrt{3}}{3}\left( \frac{1-i\sqrt{3}}{2} \right)^{n \mod 6}</math></center> | ||
przybiera cyklicznie wartości pierwszych <math> | |||
Początkowe wartości ciągu <math> | |||
Widzimy więc, że ciąg o wyrazach <math>a_n = a_{n \mod 6}</math> | |||
przybiera cyklicznie wartości pierwszych <math>6</math> -ciu swoich wyrazów. | |||
Początkowe wartości ciągu <math>a_n</math> , to | |||
<center><math>a_0=0,\quad a_1=1,\quad a_2=1,\quad a_3=0,\quad a_4=-1,\quad a_5=-1</math></center> | |||
Ciąg <math> | Ciąg <math>a_n</math> przybiera więc cyklicznie wartości ze zbioru <math>\left\lbrace -1,0,1 \right\rbrace</math> , | ||
co implikuje oszacowanie | co implikuje oszacowanie | ||
<center><math> | |||
</math></center> | <center><math>\left\vert a_n \right\vert\leq 1\quad</math> dla <math>\ n=0,1,2,3,\ldots</math></center> | ||
</div></div> | </div></div> | ||
{{cwiczenie| | {{cwiczenie|7|cw 7| | ||
Rozwiąż równanie rekurencyjne postaci | |||
<center><math> | <center><math>\left\lbrace | ||
\begin{ | \begin{align} | ||
a_0&=1,\\ | a_0&=1,\\ | ||
a_1&=5,\\ | a_1&=5,\\ | ||
a_2&=11,\\ | a_2&=11,\\ | ||
a_n&=3a_{n-1}+2a_{n-2}-2a_{n-3}\quad\ | a_n&=3a_{n-1}+2a_{n-2}-2a_{n-3}\quad\text{dla}\ n\geq3. | ||
\end{ | \end{align} | ||
\right | \right</math></center> | ||
</math></center> | |||
}} | }} | ||
Linia 406: | Linia 433: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Używając równania rekurencyjnego, | Używając równania rekurencyjnego, | ||
znajdź zależność dla funkcji tworzącej <math> | znajdź zależność dla funkcji tworzącej <math>A\!\left( x \right)=\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n</math> | ||
tego ciągu. Następnie przedstaw funkcję <math> | tego ciągu. Następnie przedstaw funkcję <math>A\!\left( x \right)</math> w postaci zwartej | ||
i wylicz <math> | i wylicz <math>a_n</math> . | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Niech <math> | Niech <math>A\!\left( x \right)=\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n</math> . | ||
Po podstawieniu równości z równania rekurencyjnego otrzymujemy: | Po podstawieniu równości z równania rekurencyjnego otrzymujemy: | ||
<center><math>\ | |||
<center><math>\begin{align} \sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n&=1+5x+11x^2+3x\sum_{n=2}^{\infty}a_n x^n+2x^2\sum_{n=1}^{\infty}a_n x^n-2x^3\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n\\ | |||
&=1+2x-6x^2 +3x\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n+2x^2\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n-2x^3\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n. | &=1+2x-6x^2 +3x\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n+2x^2\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n-2x^3\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n. | ||
\ | \end{align}</math></center> | ||
W miejsce <math>\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n</math> wstawiamy <math>A\!\left( x \right)</math> i otrzymujemy: | |||
<center><math> | <center><math>A\!\left( x \right)= 1+2x-6x^2 +3xA\!\left( x \right)+2x^2A\!\left( x \right)-2x^3A\!\left( x \right)</math></center> | ||
</math></center> | |||
Otrzymane równanie przekształcamy do postaci | Otrzymane równanie przekształcamy do postaci | ||
W | <center><math>A\!\left( x \right)=\frac{1+2x-6x^2}{1-3x-2x^2+2x^3}</math></center> | ||
W [[#cw_4|ćwiczeniu 4]] przedstawiliśmy funkcję <math>A\!\left( x \right)</math> w postaci szeregu funkcyjnego: | |||
<center><math>\sum_{n=0}^{\infty}a_n x^n=\sum_{n=0}^{\infty}\left( \left( 2+\sqrt{2} \right)^n+\left( 2-\sqrt{2} \right)^n-\left( -1 \right)^n \right)x^n</math></center> | |||
W konsekwencji: | W konsekwencji: | ||
<center><math> | |||
<center><math>a_n=\left( 2+\sqrt{2} \right)^n+\left( 2-\sqrt{2} \right)^n-\left( -1 \right)^n | |||
</math></center> | </math></center> | ||
dla <math> | |||
dla <math>n=0,1,2,\ldots</math> . | |||
</div></div> | </div></div> |
Aktualna wersja na dzień 21:47, 11 wrz 2023
Funkcje tworzące
Ćwiczenie 1
Policz funkcję tworzącą następujących ciągów:
- a. ,
- b. ,
- c. dla , oraz ,
- d. .
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 2
Policz funkcję tworzącą ciągu .
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 3
Pokaż, że dla liczby naturalnej zachodzi
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 4
Przedstaw funkcję
w postaci szeregu funkcyjnego.
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 5
Rozwiąż równanie rekurencyjne:
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 6
Rozwiąż równanie rekurencyjne postaci
i sprawdź, czy ciąg jest ograniczony.
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 7
Rozwiąż równanie rekurencyjne postaci
Wskazówka
Rozwiązanie