Biografia Knaster, Bronisław
Bronisław Knaster (1893-1980) – polski matematyk.
Prace Knastera z zakresu topologii stanowią główną część jego dorobku naukowego. Dotyczyły one trzech zasadniczych tematów: pojęć continuów (czyli przestrzeni metrycznych zwartych i spójnych), zbiorów spójnych i odwzorowań ciągłych. Wiele wyników Knastera w innych działach matematyki, mających podstawowe znaczenie, weszło do monografii tych działów, m.in. do monografii Birkhoffa z teorii krat, monografii Sierpińskiego z teorii zbiorów, monografii Aczela z teorii równań funkcyjnych.
Studia medyczne i biologiczne odbywał w Paryżu w latach 1910-1914. Po otwarciu Uniwersytetu Warszawskiego w 1915 r. rozpoczął na nim studia matematyczne, ukończone doktoratem w 1923 r. Dwa lata później habilitował się na Uniwersytecie Warszawskim, następnie wykładał na nim, z przerwami, w latach 1933-1934, prowadząc równolegle cykl wykładów w Pradze, Brnie i Wiedniu. Zainteresowania naukowe Knastera były ściśle związane z dziedziną uprawianą przez zespół młodych matematyków, twórców polskiej szkoły matematycznej. Był członkiem komitetu redakcyjnego i współautorem Monografii Matematycznych (powstałych w 1931 r.), najpoważniejszego wydawnictwa dzieł polskich matematyków. W latach 1939-41 i 1944-45 był profesorem Uniwersytetu we Lwowie. Po drugiej wojnie światowej na krótko znalazł się w Krakowie wraz z innymi pozostałymi przy życiu matematykami polskimi.
Dzięki wytrawnej znajomości przez Knastera spraw wydawniczych i drukarskich, już bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej możliwe były dalsze publikacje. Knaster czuwał nad wydaniem w 1945 r. pierwszego po wojnie XXXIII tomu Fundamenta Mathematicae, który stał się symbolem odradzającej się matematyki polskiej, tak okaleczonej w czasie wojny. Jesienią 1945 r. Knaster objął we Wrocławiu jedną z czterech katedr na wspólnym, dla powstającego uniwersytetu i politechniki, Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii (późniejsza Katedra Geometrii). Knaster uczestniczył także w organizowaniu ogólnopolskiego Państwowego Instytutu Matematycznego (późniejszego Instytutu Matematycznego PAN), w którym objął kierownictwo wrocławskiej grupy Działu Topologii.
W 1922 r. Knaster opublikował konstrukcję tak zwanego continuum dziedzicznie nierozkładalnego, czyli takiego, które samo, wraz ze wszystkimi continuami w nim zawartymi, jest nierozkładalne, tzn. nie daje się rozłożyć na sumę dwóch continuów różnych od całości. Nazwano je później krzywą Knastera lub pseudołukiem. Stało się to punktem wyjścia wielu badań i dalszych konstrukcji, tak polskich, jak i obcych topologów.
Także w teorii zbiorów spójnych prace Knastera miały decydujące znaczenie. W 1921 r., wspólnie z Kuratowskim, sformułował wszechstronną i precyzyjną teorie tych zbiorów. Podał i tutaj konstrukcje paradoksalnych przykładów zbiorów spójnych, tzw. „zbiorów dwuspójnych” (czyli zbiorów spójnych, nie dających się rozłożyć na sumę dwóch rozłączonych zbiorów spójnych niejednopunktowych). Knaster prowadził także ciekawe pojęcie „zamocowania rozkładu”.
