Biografia Goedel, Kurt

Kurt Goedel (1906-1978) – austriacki logik i matematyk.

Autor ważnych twierdzeń z zakresu logiki matematycznej, współautor jednej z aksjomatyk teorii mnogości. Do najbardziej znanych osiągnięć matematycznych Goedla należą twierdzenia o niezupełności i niesprzeczności bogatszych teorii dedukcyjnych (to znaczy takich, które obejmują arytmetykę liczb naturalnych).
Rezultaty Goedla zalicza się do największych osiągnięć matematyki XX wieku. Goedel zajmował się również problemami ogólnej teorii względności; między innymi wyprowadził nietypowe rozwiązania równań Einsteina.
Szkołę w Brnie Goedel ukończył w 1923 wstępując na Uniwersytet Wiedeński. Tu doktoryzował się w 1929, a następnie 4 lata później habilitował się u Hansa Hahna.

Goedel jest najbardziej znany z powodu udowodnienia słynnego twierdzenia o niezupełności. W roku 1931 opublikował pracę Über formal unentscheidbare Sätze der Principia Mathematica und verwandter Systeme. I., w której wykazał, że w każdej aksjomatycznej teorii matematycznej da się sformułować takie zdanie, którego w ramach tej teorii nie da się ani udowodnić, ani obalić. Zakończyło to definitywnie setkę lat prób zaksjomatyzowania całej matematyki. Z twierdzenia Goedla wynika wprost, że jest to zadanie niewykonalne. Z twierdzenia tego wynika też, że matematyka nie jest i nie może być nauką zamkniętą i zakończoną, jak niektórzy do tego czasu sądzili. W szczególności wynika z niego również, że żadnego komputera nie da się zaprogramować tak, by zdołał on rozstrzygnąć wszystkie problemy matematyczne; jest to stwierdzenie o kluczowym znaczeniu dla informatyki.
W roku 1934 Goedel przybywa po raz pierwszy do Princeton z cyklem wykładów O zdaniach nierozstrzygalnych w sformalizowanych teoriach matematycznych. Cykl ten spotyka się z wielkim uznaniem. Na stałe, po wielu perypetiach życiowych, Goedel osiada w USA dopiero w 1940, by w 1948 dostać obywatelstwo amerykańskie.
Goedel otrzymał Nagrodę Einsteina w 1951 oraz prestiżowy National Medal of Science w 1974. Był członkiem amerykańskiej National Academy of Sciences, członkiem Royal Society, członkiem Institute de France, członkiem Royal Academy i honorowym członkiem London Mathematical Society. Dwukrotnie odmówił przyjęcia członkostwa Wiedeńskiej Akademii Nauk. Odrzucił też wszelkie przyznane mu po wojnie odznaczenia austriackie.