Biografia Eilenberg, Samuel
Samuel Eilenberg (1913-1998) – amerykański matematyk polskiego pochodzenia.
Urodzony w Warszawie, zmarł w Nowym Jorku. Większość życia naukowego spędził w USA, głównie jako profesor na Uniwersytecie Columbia.
Eilenberg interesował się głównie topologią algebraiczną. Pracował z Normanem Steenrodem nad aksjomatycznym podejściem do teorii homologii i nad algebrą homologiczną z Saundersem Mac Lane’em. Z Henrim Cartanem napisał na ten ostatni temat książkę, która stała się dziełem klasycznym. W późniejszej fazie swojego życia oddał się całkowicie teorii kategorii, stając się jednym z założycieli tej dziedziny. Eilenberg jest również autorem ważniej książki o teorii automatów.
Był on znany jednak jeszcze z innej strony – był dealerem w świecie sztuki, gdzie go nazywano "profesorem". Zajmował się sztuką indyjską, której był prawdziwym znawcą. Przez lata gromadził najważniejsze zbiory sztuki z południowo-wschodniej Azji. Jego sława pośród kolekcjonerów sztuki zaciemniała jego uznanie wśród matematyków. W geście naznaczonym przez jego hojność i elegancję, Eilenberg w 1987 podarował dużą ilość swoich zbiorów Stołecznemu Muzeum Sztuki w Nowym Jorku.
Eilenberg otrzymał dużo wyróżnień za swoje prace. W szczególności powinno się wspomnieć Nagrodę Wilka, przy której współuczestniczył Selberg w 1986 i jego wybór do Polskiej Akademii Nauki. Hyman Bass, jego przyjaciel i współpracownik, tak wspomina Eilenberga: "Chociaż jego matematyczne pojęcia mogą zdawać się mieć rodzaj krystalicznej surowości, Sammy był ciepłym, krzepkim i bardzo żywiołowym człowiekiem. Dla niego matematyka była społeczną działalnością, stąd współpracował z tak dużą ilością uczonych. Lubił opracowywać matematykę na swoich stopach, często dumnie krocząc, podczas gdy wyjaśniał swoje myśli. Kiedy coś mu się udało, można to było wyczytać w jego psotnym uśmiechu i po iskierce w jego oczach."
