Analiza matematyczna 1/Ćwiczenia 1: Zbiory liczbowe: Różnice pomiędzy wersjami
Z Studia Informatyczne
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
(Nie pokazano 61 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 2: | Linia 2: | ||
{{cwiczenie|1.1.|| | {{cwiczenie|1.1.|| | ||
Sprawdzić, czy liczby: <math> | Sprawdzić, czy liczby: <math>\frac{3}{7}</math>, | ||
<math> | <math>\sqrt{2}-1</math>, <math>\sqrt{5}-2</math>, <math>\frac{1}{\sqrt{2}}</math>, | ||
<math> | <math>\frac{1}{\sqrt{3}}</math> należą do trójkowego zbioru Cantora. | ||
}} | }} | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Wskazówka </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Można posłużyć się kalkulatorem i wyznaczyć przybliżenia dziesiętne podanych liczb. Następnie sprawdzić, czy skazane liczby należą do zbiorów <math> | Można posłużyć się kalkulatorem i wyznaczyć przybliżenia dziesiętne podanych liczb. Następnie sprawdzić, czy skazane liczby należą do zbiorów <math>C_0</math>, <math>C_1</math>, <math>C_2</math>, ... | ||
</div></div> | </div></div> | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Mamy | Mamy | ||
<center><math> \ | <center><math>\begin{align} &\frac{3}{7}&=0,4285714...&\notin C_1\\ | ||
&\sqrt{2}-1&=0,4142135...&\notin C_1\\ | &\sqrt{2}-1&=0,4142135...&\notin C_1\\ | ||
&\sqrt{5}-2&=0,2360679...&\in C_3\setminus C_4 \\ | &\sqrt{5}-2&=0,2360679...&\in C_3\setminus C_4 \\ | ||
&\frac{1}{\sqrt{2}}&=0,7071067...&\in C_2\setminus C_3\\ | &\frac{1}{\sqrt{2}}&=0,7071067...&\in C_2\setminus C_3\\ | ||
&\frac{1}{\sqrt{3}}&=0,5773502...&\notin C_1. | &\frac{1}{\sqrt{3}}&=0,5773502...&\notin C_1. | ||
\ | \end{align}</math></center> | ||
gdyż mamy <math> | gdyż mamy <math>\frac{19}{81}<\sqrt{5}-2<\frac{20}{81}</math> oraz | ||
<math> | <math>\frac{19}{27}<\frac{1}{\sqrt{2}}<\frac{20}{27}</math>. Stąd żadna z podanych liczb nie należy do trójkowego zbioru Cantora. </div></div> | ||
{{cwiczenie|1.2.|| | {{cwiczenie|1.2.|| | ||
Wykazać równości | Wykazać równości | ||
a) <math> | a) <math>\forall q\in \Bbb C : q\neq 1 \ \forall n\in \Bbb N : | ||
1+q+q^2+...+q^n=\frac{q^{n+1}-1}{q-1}</math> | 1+q+q^2+...+q^n=\frac{q^{n+1}-1}{q-1}</math>, | ||
b) <math> | b) <math>\forall a,\ b\in \Bbb C : a\neq b \ \forall n\in \Bbb N : | ||
\frac{a^{n+1}-b^{n+1}}{a-b}=\sum_{k=0}^{n} a^{n-k}b^k | \frac{a^{n+1}-b^{n+1}}{a-b}=\sum_{k=0}^{n} a^{n-k}b^k</math>. | ||
}} | }} | ||
Linia 39: | Linia 39: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Wykażmy wpierw równość a). Dla <math> | Wykażmy wpierw równość a). Dla <math>n=1</math> mamy | ||
<math> | <math>\frac{q^2-1}{q-1}=1+q</math>, <math>q\neq 0</math>, równość prawdziwą. Wykażemy, | ||
że dla dowolnej liczby <math> | że dla dowolnej liczby <math>n=1,\ 2,\ 3,\ ..</math>. zachodzi implikacja | ||
<center><math> | <center><math>\bigg[1+q+q^2+...+q^n=\frac{q^{n+1}-1}{q-1}\bigg] \implies | ||
\bigg[1+q+q^2+...+q^n+q^{n+1}=\frac{q^{n+2}-1}{q-1} | \bigg[1+q+q^2+...+q^n+q^{n+1}=\frac{q^{n+2}-1}{q-1}\bigg]</math>.</center> Mamy bowiem <math>1+q+q^2+...+q^n+q^{n+1}=\frac{q^{n+1}-1}{q-1}+q^{n+1}=\frac{q^{n+2}-1}{q-1}</math>. Na mocy zasady indukcji matematycznej dana równość zachodzi więc dla dowolnej liczby <math>n=1,2,3,..</math>., dla <math>q\neq 1</math>. | ||
b) Zauważmy, że jeśli np. <math> | b) Zauważmy, że jeśli np. <math>b\neq 0</math>, to zgodnie z powyżej wykazaną równością mamy <center><math>\begin{align} \frac{a^{n+1}-b^{n+1}}{a-b}=&b^n | ||
\frac{(\frac{a}{b})^{n+1}-1}{a-b}=\frac{b^n}{a-b}\bigg(\frac{a}{b}-1\bigg)\bigg(1+\frac{a}{b} | \frac{(\frac{a}{b})^{n+1}-1}{a-b}=\frac{b^n}{a-b}\bigg(\frac{a}{b}-1\bigg)\bigg(1+\frac{a}{b} | ||
+(\frac{a}{b})^2 +...+(\frac{a}{b})^2\bigg)\\=&b^n | +(\frac{a}{b})^2 +...+(\frac{a}{b})^2\bigg)\\=&b^n | ||
\bigg(1+\frac{a}{b}+(\frac{a}{b})^2+...+(\frac{a}{b})^n\bigg)\\=&b^n+ab^{n-1}+a^2b^{n-2}+...+a^n.\ | \bigg(1+\frac{a}{b}+(\frac{a}{b})^2+...+(\frac{a}{b})^n\bigg)\\=&b^n+ab^{n-1}+a^2b^{n-2}+...+a^n.\end{align} | ||
</math></center> | </math></center> | ||
Gdy <math> | Gdy <math>b=0</math> równość również zachodzi. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 56: | Linia 56: | ||
{{cwiczenie|1.3.|| | {{cwiczenie|1.3.|| | ||
a) Sprawdzić, że <math> | a) Sprawdzić, że <math>\binom{n}{k}+\binom{n}{k+1}=\binom{n+1}{k+1}</math>, dla dowolnych liczb całkowitych nieujemnych <math> n</math>, <math>k</math> takich, że <math>n>k</math>. | ||
b) Wykazać wzór dwumianowy Newtona | b) Wykazać wzór dwumianowy Newtona | ||
<center><math> | <center><math> \forall a,b \in \Bbb C \ \forall n \in \Bbb N \ : | ||
(a+b)^n=\sum_{k=0}^n \binom{n}{k}a^{n-k}b^k</math></center> | (a+b)^n=\sum_{k=0}^n \binom{n}{k}a^{n-k}b^k</math>.</center> | ||
}} | }} | ||
Linia 71: | Linia 71: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
Dla <math> | Dla <math> n = 1</math> wzór jest prawdziwy. Wykażemy, że dla każdej liczby naturalnej <math> m</math> prawdziwa jest implikacja | ||
<center><math> | <center><math> \bigg[(a+b)^{m} = \sum_{k=0}^{m} \binom{m}{k}a^{m-k}b^k\bigg] \implies \bigg[(a+b)^{m+1} = \sum_{k=0}^{m+1} \binom{m+1}{k}a^{m-k}b^k \bigg]</math></center> | ||
Przekształćmy | Przekształćmy | ||
<center><math> \ | <center><math>\begin{align}(a+b)^{m+1}& = (a+b)(a+b)^m\\& = (a+b) \sum_{k=0}^{m} | ||
\binom{m}{k}a^{m-k}b^k=\sum_{k=0}^{m} \binom{m}{k}a^{m-k+1}b^k | \binom{m}{k}a^{m-k}b^k = \sum_{k=0}^{m} \binom{m}{k}a^{m-k+1}b^k | ||
+\sum_{k=0}^{m} \binom{m}{k}a^{m-k}b^{k+1}\\ | +\sum_{k=0}^{m} \binom{m}{k}a^{m-k}b^{k+1}\\ | ||
&=\binom{m}{0}a^{m+1}+\sum_{k=1}^{m}\bigg[\binom{m}{k-1}+\binom{m}{k}\bigg]a^{m+1-k}b^k | &= \binom{m}{0}a^{m+1}+\sum_{k=1}^{m} \bigg[ \binom{m}{k-1}+ \binom{m}{k} \bigg]a^{m+1-k}b^k | ||
+\binom{m}{m}b^{m+1}\\ | + \binom{m}{m}b^{m+1}\\ | ||
&=\binom{m+1}{0}a^{m+1} | &= \binom{m+1}{0}a^{m+1} | ||
+\sum_{k=1}^{m}\binom{m+1}{k}a^{m+1-k}b^{k} +\binom{m+1}{m+1}b^{m+1}\\ | +\sum_{k=1}^{m}\binom{m+1}{k}a^{m+1-k}b^{k} +\binom{m+1}{m+1}b^{m+1}\\ | ||
&=\sum_{k=0}^{m+1}\binom{m+1}{k}a^{m+1-k}b^k | &=\sum_{k=0}^{m+1} \binom{m+1}{k}a^{m+1-k}b^k | ||
\ | \end{align}</math></center> Z zasady indukcji matematycznej wynika więc, że równość zachodzi dla każdej liczby naturalnej <math> n = 1,2,3,..</math>. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 88: | Linia 88: | ||
{{cwiczenie|1.4.|| | {{cwiczenie|1.4.|| | ||
Za pomocą zasady indukcji matematycznej | Za pomocą zasady indukcji matematycznej | ||
wykazać, że dla <math> | wykazać, że dla <math> n = 0,1,2,3,..</math>. zachodzą równości | ||
a) <math> | a) <math>1+ \cos a+ \cos 2a +...+ \cos | ||
na=\dfrac{\sin(n+\frac{1}{2})a+\sin\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}</math> | na = \dfrac{ \sin(n+ \frac{1}{2})a+ \sin \frac{a}{2}}{2 \sin \frac{a}{2}}</math>, | ||
b) <math> | b) <math>0+\sin a+ \sin 2a +...+\sin | ||
na=\dfrac{-\cos(n+\frac{1}{2})a+\cos\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}</math> | na= \dfrac{- \cos(n+ \frac{1}{2})a+ \cos \frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}</math>. | ||
Przypomnijmy, że równości te wyprowadziliśmy w ramach wykładu, korzystając ze wzoru de Moivre'a. | Przypomnijmy, że równości te wyprowadziliśmy w ramach wykładu, korzystając ze wzoru de Moivre'a. | ||
Linia 104: | Linia 104: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
a) Równość zachodzi dla <math> | a) Równość zachodzi dla <math> n = 0</math>. Następnie zauważmy, że | ||
<center><math> | <center><math>\sin(n+ \frac{3}{2})a-\sin(n+ \frac{1}{2})a=2 \sin \frac{a}{2} \cos(n+1)a</math></center> | ||
Stąd | Stąd | ||
<center><math> | <center><math> \cos(n+1)a+\frac{\sin(n+\frac{1}{2})a}{2\sin\frac{a}{2}}=\frac{\sin(n+\frac{3}{2})a}{2\sin\frac{a}{2}}</math></center> | ||
oraz (po dodaniu do obu stron równości składnika <math> | oraz (po dodaniu do obu stron równości składnika <math>\frac{1}{2}</math>) | ||
<center><math> | <center><math>\cos(n+1)a+\frac{\sin(n+\frac{1}{2})a+\sin\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}=\frac{\sin(n+\frac{3}{2})a+\sin\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}</math>.</center> | ||
Dowodzi to implikacji: | Dowodzi to implikacji: | ||
<center><math> \ | <center><math>\begin{align} &\bigg[1+\cos a+...+\cos | ||
na=\frac{\sin(n+\frac{1}{2})a+\sin\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}\bigg]\\ | na=\frac{\sin(n+\frac{1}{2})a+\sin\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}\bigg]\\ | ||
&\implies\bigg[1+\cos a+...+\cos | &\implies\bigg[1+\cos a+...+\cos | ||
na+\cos(n+1)a=\frac{\sin(n+\frac{3}{2})a+\sin\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}\bigg],\ | na+\cos(n+1)a=\frac{\sin(n+\frac{3}{2})a+\sin\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}\bigg],\end{align} | ||
</math></center> stąd -- na mocy zasady indukcji matematycznej -- wnioskujemy, że równość zachodzi dla dowolnej liczby całkowitej nieujemnej <math> | </math></center> stąd -- na mocy zasady indukcji matematycznej -- wnioskujemy, że równość zachodzi dla dowolnej liczby całkowitej nieujemnej <math>n</math>. | ||
b) Podobnie jak w zadaniu a) równość zachodzi dla <math> | b) Podobnie jak w zadaniu a) równość zachodzi dla <math>n=0</math>. Zauważmy, | ||
że | że | ||
<center><math> | <center><math>-\cos(n+\frac{3}{2})a+\cos(n+\frac{1}{2})a=2\sin\frac{a}{2}\sin(n+1)a</math></center> | ||
Stąd | Stąd | ||
<center><math> | <center><math>\sin(n+1)a-\frac{\cos(n+\frac{1}{2})a}{2\sin\frac{a}{2}}=-\frac{\cos(n+\frac{3}{2})a}{2\sin\frac{a}{2}}</math></center> | ||
oraz (po dodaniu do obu stron równości składnika | oraz (po dodaniu do obu stron równości składnika | ||
<math> | <math>\frac{\cos\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}</math>) | ||
<center><math> | <center><math>\sin(n+1)a+\frac{-\cos(n+\frac{1}{2})a+\cos\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}=\frac{-\cos(n+\frac{3}{2})a+\cos\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}</math>.</center> | ||
Dowodzi to implikacji: | Dowodzi to implikacji: | ||
<center><math> \ | <center><math>\begin{align} &\bigg[0+\sin a+...+\sin | ||
na=\frac{-\cos(n+\frac{1}{2})a+\cos\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}\bigg]\\ | na=\frac{-\cos(n+\frac{1}{2})a+\cos\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}\bigg]\\ | ||
&\implies\bigg[0+\sin a+...+\sin | &\implies\bigg[0+\sin a+...+\sin | ||
na+\sin(n+1)a=\frac{-\cos(n+\frac{3}{2})a+\cos\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}\bigg] | na+\sin(n+1)a=\frac{-\cos(n+\frac{3}{2})a+\cos\frac{a}{2}}{2\sin\frac{a}{2}}\bigg]\end{align} | ||
</math></center> | </math>,</center> | ||
stąd -- na mocy zasady indukcji matematycznej -- wnioskujemy, że równość zachodzi dla dowolnej liczby całkowitej nieujemnej <math> | stąd -- na mocy zasady indukcji matematycznej -- wnioskujemy, że równość zachodzi dla dowolnej liczby całkowitej nieujemnej <math>n</math>. | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 138: | Linia 138: | ||
Uprościć wyrażenia | Uprościć wyrażenia | ||
a) <math> | a) <math>(\sqrt{2}-1)^5</math>, | ||
b) <math> | b) <math>(1+i\sqrt{3})^6</math>, | ||
c) <math> | c) <math>\sqrt{2+\sqrt{3}}+\sqrt{2-\sqrt{3}}</math>. | ||
}} | }} | ||
Linia 151: | Linia 151: | ||
b) Można (choć nie warto) zastosować wzór Newtona. Bardziej efektywne w tym zadaniu jest wykorzystanie wzoru de Moivre'a. | b) Można (choć nie warto) zastosować wzór Newtona. Bardziej efektywne w tym zadaniu jest wykorzystanie wzoru de Moivre'a. | ||
c) Czy liczby <math> | c) Czy liczby <math>2+\sqrt{3}</math> oraz <math>2-\sqrt{3}</math> są kwadratami pewnych liczb postaci <math>a+b\sqrt{2}</math>? | ||
</div></div> | </div></div> | ||
Linia 157: | Linia 157: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
a) Po zastosowaniu wzoru Newtona i redukcji otrzymanych składników otrzymujemy | a) Po zastosowaniu wzoru Newtona i redukcji otrzymanych składników otrzymujemy | ||
<center><math> | <center><math>(\sqrt{2}-1)^5=29\sqrt{2}-41</math>.</center> | ||
b) Zauważmy, że <math> | b) Zauważmy, że <math>1+i\sqrt{3}=2(\frac{1}{2}+i\frac{\sqrt{3}}{2})</math>. | ||
Wobec tego na mocy wzoru de Moivre'a dostajemy <math> | Wobec tego na mocy wzoru de Moivre'a dostajemy <math>(1+i\sqrt{3})^6=2^6(\cos\frac{\pi}{3}+i \sin\frac{\pi}{3})^6=64 (\cos 2\pi +i \sin 2\pi)=64</math>. | ||
c) Zauważmy, że <math> | c) Zauważmy, że <math>4+2\sqrt{3}=(\sqrt{3}+1)^2</math> oraz <math>4-2\sqrt{3}=(\sqrt{3}-1)^2</math>, stąd | ||
<center><math> | <center><math>\sqrt{2+\sqrt{3}}+\sqrt{2-\sqrt{3}}=\frac{1}{\sqrt{2}}\bigg(\sqrt{(\sqrt{3}+1)^2}+\sqrt{(\sqrt{3}-1)^2}\bigg)=\sqrt{6}</math>.</center> | ||
</div></div> | </div></div> | ||
{{cwiczenie|1.6.|| | {{cwiczenie|1.6.|| | ||
Rozwiązać w zbiorze liczb zespolonych równania | Rozwiązać w zbiorze liczb zespolonych równania | ||
a) <math> | a) <math>z^6+64=0</math>, | ||
b) <math> | b) <math>1+z+z^2+z^3+z^4+z^5=0</math>, | ||
c) <math> | c) <math>\sqrt{2}z^3=1+i</math>. | ||
}} | }} | ||
Linia 181: | Linia 181: | ||
We wszystkich trzech zadaniach należy zastosować wzór de Moivre'a. | We wszystkich trzech zadaniach należy zastosować wzór de Moivre'a. | ||
b) Warto zauważyć, że <math> | b) Warto zauważyć, że <math>1+z+z^2+z^3+z^4+z^5=\frac{z^6 -1}{z-1}</math>, dla <math>z\neq 1</math>. | ||
c) Po przekształceniu równania warto zauważyć, że <math> | c) Po przekształceniu równania warto zauważyć, że <math>z^3=\frac{1}{\sqrt{2}} | ||
+\frac{i}{\sqrt{2}}=\cos\frac{\pi}{4}+i\sin\frac{\pi}{4}</math>. | +\frac{i}{\sqrt{2}}=\cos\frac{\pi}{4}+i\sin\frac{\pi}{4}</math>. | ||
Linia 189: | Linia 189: | ||
<div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | <div class="mw-collapsible mw-made=collapsible mw-collapsed"><span class="mw-collapsible-toogle mw-collapsible-toogle-default style="font-variant:small-caps">Rozwiązanie </span><div class="mw-collapsible-content" style="display:none"> | ||
[[File:am1c01.0010.svg|338x323px|thumb|right|Rysunek do ćwiczenia 1.6.(a)]] | |||
[[File:am1c01.0020.svg|338x323px|thumb|right|Rysunek do ćwiczenia 1.6.(b)]] | |||
[[File:am1c01.0030.svg|338x323px|thumb|right|Rysunek do ćwiczenia 1.6.(c)]] | |||
a) Niech <math> | a) Niech <math>w=-64</math>. Wówczas <math>|w|=64</math>, zaś <math>\text{Arg} w=\pi</math>. Wobec tego na mocy wniosku z twierdzenia de Moivre'a równanie <math>z^6+64=0</math> spełnia sześć liczb o module <math>\sqrt[6]{64}=2</math> i argumentach głównych równych kolejno <math>\frac{\pi}{6}+k\frac{2\pi}{6}</math>. Liczby te są wierzchołkami sześciokąta foremnego wpisanego w okrąg o środku <math>0</math> i promieniu <math>2</math> i równe są | ||
<math> \ | <center> | ||
<math>\begin{align} | |||
&z_0=&\sqrt{3}+i\\ | &z_0=&\sqrt{3}+i\\ | ||
&z_1=&0+2i\\ | &z_1=&0+2i\\ | ||
Linia 204: | Linia 205: | ||
&z_3=&-\sqrt{3}-i\\ | &z_3=&-\sqrt{3}-i\\ | ||
&z_4=&0-2i\\ | &z_4=&0-2i\\ | ||
&z_5=&\sqrt{3}-i | &z_5=&\sqrt{3}-i\end{align}</math>.</center> | ||
b) Zauważmy, że dane równanie jest równoważne równaniu <math>\frac{z^6-1}{z-1}=0</math>, <math>z\neq 1</math>. Spełnia je więc pięć z sześciu pierwiastków równania <math>z^6=1</math> poza pierwiastkiem <math>z_0=1</math>. Są to - zgodnie z wnioskiem z twierdzenia de Moivre'a - liczby o module 1 i argumentach głównych równych kolejno <math>0+k\frac{2\pi}{6}</math>, <math>k\in\{1, \ 2,\ 3,\ 4,\ 5\}</math>, czyli | |||
<center> | |||
<math>\begin{align} | |||
&z_1=&\frac{1}{2}+i\frac{\sqrt{3}}{2}\\ | &z_1=&\frac{1}{2}+i\frac{\sqrt{3}}{2}\\ | ||
&z_2=&-\frac{1}{2}+i\frac{\sqrt{3}}{2}\\ | &z_2=&-\frac{1}{2}+i\frac{\sqrt{3}}{2}\\ | ||
&z_3=&-1+i0\\ | &z_3=&-1+i0\\ | ||
&z_4=&-\frac{1}{2}-i\frac{\sqrt{3}}{2}\\ | &z_4=&-\frac{1}{2}-i\frac{\sqrt{3}}{2}\\ | ||
&z_5=&\frac{1}{2}-i\frac{\sqrt{3}}{2} | &z_5=&\frac{1}{2}-i\frac{\sqrt{3}}{2} \end{align}</math>.</center> | ||
Jest to pięć z sześciu wierzchołków sześciokąta foremnego wpisanego w okrąg o promieniu jednostkowym. | Jest to pięć z sześciu wierzchołków sześciokąta foremnego wpisanego w okrąg o promieniu jednostkowym. | ||
c) Równanie <math> | c) Równanie <math>z^3=\cos\frac{\pi}{4}+i\sin\frac{\pi}{4}</math> spełniają trzy liczby zespolone o module 1 i argumentach głównych <math>\frac{\pi}{12}+k\frac{2\pi}{3}</math>, <math>k\in\{0, 1, 2\}</math>. Są one wierzchołkami trójkąta równobocznego wpisanego w okrąg o środku <math>0</math> i promieniu jednostkowym. | ||
Są to liczby <center><math> \ | Są to liczby | ||
<center> | |||
<math>\begin{align} &z_0=\cos | |||
\frac{\pi}{12}+i\sin\frac{\pi}{12}\\ | \frac{\pi}{12}+i\sin\frac{\pi}{12}\\ | ||
&z_1=\cos \frac{3\pi}{4}+i\sin\frac{3\pi}{4}\\ | &z_1=\cos \frac{3\pi}{4}+i\sin\frac{3\pi}{4}\\ | ||
&z_2=\cos \frac{17\pi}{12}+i\sin\frac{17\pi}{12} | &z_2=\cos \frac{17\pi}{12}+i\sin\frac{17\pi}{12} | ||
\ | \end{align}</math>.</center> | ||
Zauważmy, że | Zauważmy, że | ||
<math>\cos\frac{\pi}{12}=\cos(\frac{\pi}{3}-\frac{\pi}{4}) | |||
=\cos\frac{\pi}{3}\cos\frac{\pi}{4}+\sin\frac{\pi}{3}\sin\frac{\pi}{4} | =\cos\frac{\pi}{3}\cos\frac{\pi}{4}+\sin\frac{\pi}{3}\sin\frac{\pi}{4} | ||
=\frac{\sqrt{2}+\sqrt{6}}{4} | =\frac{\sqrt{2}+\sqrt{6}}{4}</math>. | ||
Podobnie | |||
<math>\sin\frac{\pi}{12}=\sin(\frac{\pi}{3}-\frac{\pi}{4})=\sin\frac{\pi}{3}\cos\frac{\pi}{4}-\cos\frac{\pi}{3}\sin\frac{\pi}{4}=\frac{-\sqrt{2}+\sqrt{6}}{4}</math>. | |||
Ze wzorów redukcyjnych łatwo możemy też wyznaczyć | Ze wzorów redukcyjnych łatwo możemy też wyznaczyć | ||
<math> | <math>\cos\frac{3\pi}{4}=\frac{\sqrt{2}}{2}</math> oraz | ||
<math> | <math>\sin\frac{3\pi}{4}=-\frac{\sqrt{2}}{2}</math>, a także <math>\cos | ||
\frac{17\pi}{12}=\cos(\frac{3\pi}{2}-\frac{\pi}{12})=-\sin\frac{\pi}{12}</math> | \frac{17\pi}{12}=\cos(\frac{3\pi}{2}-\frac{\pi}{12})=-\sin\frac{\pi}{12}</math> | ||
oraz | oraz | ||
<math> | <math>\sin\frac{17\pi}{12}=\sin(\frac{3\pi}{2}-\frac{\pi}{12})=-\cos\frac{\pi}{12}</math>. | ||
Wobec tego <center><math> \ | Wobec tego | ||
&=\frac{\sqrt{6}+\sqrt{2}}{4}+i\frac{\sqrt{6}-\sqrt{2}}{4}\\ | <center> | ||
z_1&=\frac{\sqrt{2}}{2}-i\frac{\sqrt{2}}{2} \\ z_2 | <math>\begin{align} z_0 | ||
&=-\frac{\sqrt{6}-\sqrt{2}}{4}-i\frac{\sqrt{6}+\sqrt{2}}{4}\ | &=\frac{\sqrt{6}+\sqrt{2}}{4}+i\frac{\sqrt{6}-\sqrt{2}}{4},\\ | ||
z_1&=\frac{\sqrt{2}}{2}-i\frac{\sqrt{2}}{2}, \\ z_2 | |||
&=-\frac{\sqrt{6}-\sqrt{2}}{4}-i\frac{\sqrt{6}+\sqrt{2}}{4}.\end{align}</math> | |||
</center> | |||
</div></div> | </div></div> |
Aktualna wersja na dzień 12:04, 22 lip 2024
Zbiory liczbowe
Ćwiczenie 1.1.
Sprawdzić, czy liczby: , , , , należą do trójkowego zbioru Cantora.
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 1.2.
Wykazać równości
a) ,
b) .
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 1.3.
a) Sprawdzić, że , dla dowolnych liczb całkowitych nieujemnych , takich, że .
b) Wykazać wzór dwumianowy Newtona
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 1.4.
Za pomocą zasady indukcji matematycznej wykazać, że dla . zachodzą równości
a) ,
b) .
Przypomnijmy, że równości te wyprowadziliśmy w ramach wykładu, korzystając ze wzoru de Moivre'a.
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 1.5.
Uprościć wyrażenia
a) ,
b) ,
c) .
Wskazówka
Rozwiązanie
Ćwiczenie 1.6.
Rozwiązać w zbiorze liczb zespolonych równania
a) ,
b) ,
c) .
Wskazówka
Rozwiązanie