Laboratorium wirtualne 2/Moduł 2 - ćwiczenie 2

wersja beta

---

LABORATORIUM WIRTUALNE 2

Ćwiczenie 2 - System pomiarowy do wyznaczania charakterystyk układów aktywnych

Temat ćwiczenia: System pomiarowy do wyznaczania podstawowych parametrów i charakterystyk czwórników Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się i pomiar podstawowych parametrów i charakterystyk wybranych czwórników aktywnych. Ćwiczenie składa się z dwóch elementów: Pomiar podstawowych parametrów akustycznego wzmacniacza mocy. Wyznaczenie charakterystyk amplitudowych i fazowych filtrów aktywnych.

---

---

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z charakterystykami częstotliwościowymi podstawowych członów dynamicznych. W trakcie ćwiczenia uczestnik pozna sposoby wyznaczania podstawowych charakterystyk częstotliwościowych układów dynamicznych oraz podstawowe parametry wzmacniacza mocy (w ćwiczeniu użyty został wzmacniacz akustyczny) i sposoby ich wyznaczania. W trakcie ćwiczenia uczestnik nabędzie podstawowe informacje dotyczące charakterystyk częstotliwościowych i transmitancji układu oraz związku pomiędzy nimi.

---

Plan i przebieg ćwiczenia.

---

Podstawy teoretyczne podzielone zostały na następujące części; Podstawowe człony dynamiczne Podstawowe charakterystyki czasowe charakterystyka skokowa charakterystyka impulsowa charakterystyka liniowo-czasowa Charakterystyki częstotliwościowe układów dynamicznych Związki charakterystyk częstotliwościowych z transmitancją układu Charakterystyka amplitudowa Charakterystyka fazowa Sposoby wykreślania charakterystyk częstotliwościowych Wzmacniacze mocy Podstawowe bloki funkcjonalne wzmacniacza mocy Klasy pracy wzmacniaczy Podstawowe parametry wzmacniacza mocy

---

Ćwiczenie podzielone zostało na dwie części. Pierwszą z nich jest poznanie sposobu wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych układów aktywnych. W zależności od osoby prowadzącej ćwiczenie analizie może być podany prosty filtr aktywny oparty o wzmacniacz operacyjny lub pasywny filtr RC. W ćwiczeniu wyznacza się charakterystyki częstotliwościowe badanego filtru oraz podejmuje się próbę identyfikacji układu i wyznaczenia jego transmitancji. Na podstawie wyznaczonej transmitancji układu wykonuje się symulację i wyznaczenie charakterystyk częstotliwościowych w środowisku Matlab. Drugą częścią ćwiczenia jest wyznaczenie podstawowych charakterystyk i parametrów akustycznego wzmacniacza mocy.

---

Szczegółowy plan części pierwszej ćwiczenia polegającej na wyznaczenie charakterystyk amplitudowych i fazowych filtrów.

---

Szczegółowy plan części drugiej ćwiczenia polegającego na pomiarze podstawowych parametrów akustycznego wzmacniacza mocy.

---

Jedną z podstawowych metod określania właściwości układów dynamicznych jest wyznaczanie ich charakterystyk czasowych i częstotliwościowych opisujących związek pomiędzy odpowiedzią układu a zadanym wymuszeniem. W przypadku charakterystyk częstotliwościowych stosuje się wymuszenie harmoniczne zmieniające się w zadanym przedziale częstotliwości.

---

---

Członem układu nazywa się urządzenie lub układ o wyodrębnionym wejściu i wyjściu będący częścią składową tego układu. W ćwiczeniu zajmujemy się czwórnikami (układami) dynamicznymi aniżeli układami automatyki. Istnieje ograniczona liczba liniowych członów podstawowych o jednym wejściu i jednym wyjściu oraz o prostych charakterystykach. Złożone liniowe układy dynamiczne można przedstawić jako ich połączenia. Schemat przedstawiający te połączenia nazywa się schematem strukturalnym (blokowym) układu złożonego.

---

Człon proporcjonalny (inaczej: bezinercyjny, wzmacniający) to człon, który na wyjściu daje sygnał y(t) proporcjonalny do sygnału wejściowego x(t). Na slajdzie został przedstawiony przykład członu proporcjonalnego oraz jego transmitancja.

---

Na slajdzie został przedstawiony przykład członu inercyjnego 1 rzędu oraz jego transmitancja.

---

Człon całkujący (idealny) to człon, który na wyjściu daje sygnał y(t) proporcjonalny do całki sygnału wejściowego x(t). Na slajdzie został przedstawiony przykład członu całkującego oraz jego transmitancja.

---

Człon różniczkujący (idealny) to człon, który na wyjściu daje sygnał y(t) proporcjonalny do pochodnej sygnału wejściowego x(t). Na slajdzie został przedstawiony przykład członu różniczkującego oraz jego transmitancja.

---

Na slajdzie został przedstawiony przykład członu rzeczywistego różniczkującego oraz jego transmitancja.

---

---

Charakterystyki czasowe służą do opisywania i porównywania właściwości dynamicznych układów a do ich wyznaczania używa się tych samych zestandaryzowanych sygnałów testowych. Charakterystyką czasową układu nazywamy przebieg w czasie odpowiedzi układu na określony sygnał wejściowy podany na wejście układu będącego w stanie równowagi (w którym nie zachodzą żadne procesy przejściowe).

---

W zależności od zastosowanego sygnału wejściowego można wyróżnić następujące charakterystyki czasowe: charakterystyka skokowa charakterystyka impulsowa charakterystyka liniowo-czasowa

---

Charakterystyka skokowa jest odpowiedzią układu h(t) na którego wejście podano sygnał skokowy przy zerowych warunkach początkowych.

---

Charakterystyka impulsowa jest odpowiedzią układu na którego wejście podano sygnał w postaci impulsu Diraca. Znajomość odpowiedzi impulsowej pozwala przewidzieć odpowiedź układu na każde inne pobudzenie. Odpowiedź układu na dowolne pobudzenie jest bowiem splotem sygnału pobudzającego oraz odpowiedzi impulsowej układu. W akustyce często wyznacza się odpowiedź impulsową pomieszczenia poprzez nagranie w nim krótkiego i silnego impulsu dźwiękowego. Pozwala to na przetwarzanie innych nagrań (splatanie ich z odpowiedzią impulsową pomieszczenia) i otrzymanie efektu dźwiękowego polegającego na symulacji nagrania w danym pomieszczeniu. Wykorzystywane jest to w przemyśle filmowy w czasie podkładania dialogu do całości nagrania.

---

Charakterystyka liniowo-czasowa jest odpowiedzią układu na wejście którego podano sygnał liniowo zależny od czasu.

---

---

Jedną z podstawowych metod określania właściwości układów dynamicznych jest wyznaczanie ich charakterystyk częstotliwościowych opisujących związek pomiędzy odpowiedzią układu a zadanym wymuszeniem harmonicznym zmieniającym się w zadanym przedziale częstotliwości. Liniowy układ dynamiczny Jeżeli na wejście układu liniowego podane zostanie wymuszenie sinusoidalne o stałej pulsacji $\omega =2\pi f[rad/s]$ $x(t)=X_{m}sin(\omega t+\varphi _{x})$ to na wyjściu tego układu po zaniknięciu procesów przejściowych otrzymamy również odpowiedź sinusoidalną o tej samej pulsacji $\omega$ w co sygnał wyjściowy $y(t)=Y_{m}sin(\omega t+\varphi _{y})$

---

W ogólnym przypadku sygnał wyjściowy będzie posiadał inną amplitudę i będzie przesunięty w fazie względem sygnału wejściowego.

---

Charakterystyki częstotliwościowe opisują zachowanie się układu dla wszystkich wielkości pulsacji w sygnału wejściowego. Jeżeli znany jest model matematyczny liniowego układu dynamicznego w postaci transmitancji operatorowej $G(s)$ można wyznaczyć transmitancję widmową, która jest równa stosunkowi wartości zespolonej odpowiedzi układu, wywołanej wymuszeniem sinusoidalnym do wartości tego wymuszenia w stanie ustalonym. Przez transmitancję widmową rozumiemy: $G(j\omega )=G(s)|_{s=j\omega }={Y(j\omega ) \over X(j\omega )}$

---

Wykres $G(j\omega )$ nazywa się charakterystyką amplitudowo-fazową. Reprezentuje on przestrzeń geometryczną końców wektorów, których długość reprezentuje stosunek amplitud odpowiedzi do wymuszenia, a kąt odpowiada przesunięciu fazowemu pomiędzy odpowiedzią a wymuszeniem.

---

Transmitancja widmowa jest funkcją zmiennej zespolonej, której koniec wektora $G(j\omega _{1})$ o długości $A(\omega _{1})$ i kącie nachylania do osi ox $\phi (j\omega _{1})$ wyznacza na płaszczyźnie zespolonej punkty o współrzędnych $P(\omega _{1})$ i $Q(\omega _{1})$. Jeżeli pulsacja w ulega zmianie, wówczas wektor $G(j\omega )$ zmienia swoją wartość bezwzględną i obraca się gdyż jego argument $\phi (j\omega _{1})$, także zależy od pulsacji. Koniec wektora $G(j\omega )$ opisze krzywą będącą charakterystyką amplitudowo-fazową (Nyquista). Charakterystyki amplitudowo-fazowe układów rzeczywistych, dla których stopień wielomianu licznika transmitancji jest niższy od stopnia wielomianu mianownika, dążą do początku układu współrzędnych.

---

W czasie wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych układów dynamicznych jako sygnał testowy stosuje się najczęściej wymuszenie harmoniczne o częstotliwości zmieniającej się w określonym zakresie (teoretycznie zmiany częstotliwości powinny być w zakresie $0\leq \omega \leq \infty$). Sygnał sinusoidalny stosuje się także do określania parametrów i jakości wzmacniaczy mocy (np. akustycznych). Zastosowanie sygnału sinusoidalnego jako sygnału testowego wynika z kilku powodów. Najważniejszy z nich mówi, że odpowiedź stabilnego, liniowego układu dla dowolnego sygnału okresowego jest sumą odpowiedzi dla każdej składowej (sinusoidalnej) sygnału wejściowego (rozkład sygnału na szereg Fouriera). Ponadto każdy sygnał okresowy można wyrazić jako sumę sygnałów sinusoidalnych, a te z kolei są łatwe do wygenerowania. W praktyce zamiast charakterystyki amplitudowo-fazowej na płaszczyźnie zespolonej używa się dwóch oddzielnych charakterystyk częstotliwościowych niosących informacje o zachowaniu się układu dla różnych częstotliwości: charakterystyka amplitudowa, charakterystyka fazowa.

---

Charakterystyka amplitudowa $A(\omega )$ jest to stosunek amplitudy sygnału wyjściowego do amplitudy sygnału wejściowego (wzmocnienie układu) w funkcji częstotliwości \omega. Przy zdejmowaniu charakterystyki częstotliwościowej amplituda sygnału wejściowego jest zwykle utrzymywana na stałym poziomie $X_{m}(\omega )=X_{m}=const$.

---

Charakterystyka fazowa $\varphi (\omega )$ jest to przesunięcie fazowe (podawane w stopniach lub radianach) sygnału wyjściowego w stosunku do sygnału wejściowego w funkcji częstotliwości $\omega$: $\varphi (\omega )=\varphi _{x}(\omega )-\varphi _{y}(\omega )$ Jeżeli sygnał wyjściowy jest opóźniony w stosunku do wejściowego, to przesunięcie fazowe $\varphi (\omega )$ ma wartość ujemną.

---

Pierwszym sposobem wykreślania charakterystyk częstotliwościowych jest zaprezentowany wcześniej wykres $G(j\omega )$ często nazywany hodografem wektora $G(j\omega )$ na płaszczyźnie zespolonej (przedstawiony na Rysunek 1). Wykres często nazywany jest też wykresem Nyquista bądź charakterystyką widmową układu przedstawioną na płaszczyźnie zespolonej. Innym sposobem prezentacji charakterystyk amplitudowo-fazowej są wykresy Nicholsa $A=f(\varphi )$ w których na soi ox odkłada się przesunięcie fazowe $\varphi (\omega )$ a na osi oy wzmocnienie $A(\omega )$ w skali logarytmicznej. W praktyce zamiast charakterystyki częstotliwościowej zaprezentowanej na płaszczyźnie zespolonej używa się dwóch oddzielnych charakterystyk zaprezentowanych w skali logarytmicznej: logarytmiczna charakterystyka amplitudowa – jest logarytmicznym modułem wzmocnienia $20\cdot log_{10}|G(j\omega )|$ gdzie $|G(j\omega )|=A(\omega )$ w logarytmicznej skali pulsacji $\omega$. Wzmocnienie podawane jest w decybelach [dB], logarytmiczna charakterystyka fazowa – jest zależnością argumentu transmitancji widmowej $\varphi (\omega )$ wykreślonej w logarytmicznej skali pulsacji $\omega$. często nazywanie charakterystykami Bodego. Zasadniczą zaletą charakterystyk logarytmicznych jest łatwość określania charakterystyki wypadkowej całego układu, gdzie transmitancja stanowi iloczyn transmitancji członów składowych. Wykonuje się to przez zastąpienie mnożenia transmitancji operacja sumowania.

---

---

Część teoretyczna przedstawia podstawowe zagadnienia z: Podstawowe bloki funkcjonalne wzmacniacza mocy Klasy pracy wzmacniaczy Podstawowe parametry wzmacniacza mocy

---

Pierwszy wzmacniacz mocy malej częstotliwości powstał prawie 75 lat temu. Skonstruował go Lee De Foresta i było on oparty na lampie elektronowej. Era wzmacniaczy lampowych trwała przez ponad 40 lat. Następnym etapem było wykorzystanie do budowy wzmacniaczy elektroakustycznych elementów półprzewodnikowych. Jednakże zdarzają się obecnie konstrukcje oparte o lampy. Cechują się one niezwykłymi parametrami oraz konserwatywną budową. Wzmacniacze mocy są to wzmacniające układy elektroniczne, które dostarczają do obciążenia wymaganej dużej mocy wyjściowej przy małych zniekształceniach sygnału i możliwie dużej sprawności. W układach tego typu moc nie jest głównym kryterium. Podstawowym kryterium dla projektantów wzmacniaczy mocy jest uzyskanie małych zniekształceń w zakładanym paśmie częstotliwości oraz możliwie dużej sprawności oraz przede wszystkim dobre wykorzystanie możliwości granicznych elementów układów jak chodzi o moc, napięcie, czy natężenie prądu. W ćwiczeniu będziemy zajmować się wzmacniaczem małej częstotliwości – wzmacniaczem akustycznym. Wzmacniacze m.cz. są urządzeniami wzmacniającymi sygnały elektryczne o częstotliwości akustycznej, zazwyczaj w zakresie 30Hz - 15kHz. W urządzeniach pomiarowych, regulacyjnych i akustycznych wymagane jest, aby wzmacniacz mocy pracował bez zniekształceń nieliniowych. Oznacza to że element wzmacniający musi pracować w obszarze prostoliniowej części charakterystyki. Każde wymagania powodują pewne ograniczenia a mianowicie paca wzmacniacza w obszarze prostoliniowej części charakterystyki powoduje ograniczenie mocy i sprawności wzmacniacza.

---

Wzmacniacz mocy składa się zazwyczaj z kilku stopni. W trakcie pracy wzmacniacza mocy małej częstotliwości sygnał wejściowy podawany jest na wejście wzmacniacza napięciowego (małej częstotliwości) z którego poprzez stopień sterujący jest odprowadzany do stopnia wyjściowego. Następnie sygnał podawany jest na odbiornik np. głośnik oraz poprzez pętle ujemnego sprzężenia zwrotnego na wejście wzmacniacza napięciowego. Dzięki sprzężeniu zwrotnemu uzyskuje się stabilizacje punktów pracy tranzystorów a co za tym idzie minimalizację zniekształceń nieliniowych.

---

Wzmacniacz akustyczny tak jak wzmacniacz mocy m.cz. składa się z kilku stopni: stopnia wstępnego, zwanego przedwzmacniaczem, który jest sterowany przez źródło sygnału, stopni pośrednich, sterowanych przez poprzedni stopień wzmocnienia; wzmacniacze te są zazwyczaj o jednakowym rozwiązaniu i są wzajemnie dopasowane, stopnia końcowego lub inaczej stopnia mocy, dostarczającego sygnały o dużym poziomie do urządzenia wyjściowego, np. głośnika.

---

W akustycznych wzmacniaczach mocy poszczególne stopnie wzmocnienia mogą być sprzężone między sobą lub źródłem: bezpośrednio - we wzmacniaczach małej częstotliwości sprzężenie to jest rzadko stosowane ze względu na brak separacji poszczególnych stopni. pojemnościowo - sprzężenie pojemnościowe jest stosowane bardzo często we wzmacniaczach małej częstotliwości przede wszystkim ze względu na prostotę i bardzo niski koszt. transformatorowo – jest ono stosowane przede wszystkim we wzmacniaczach małej częstotliwości dla sygnałów o małych amplitudach. Jest ono stosowane przede wszystkim do dopasowania impedancji wejściowej i wyjściowej oraz symetryzacji sygnałów. Wadą sprzężenia jest wysoki koszt transformatorów, ciężar i pogorszenie charakterystyki częstotliwościowej.

---

W zależności od położenia punktu pracy tranzystorów wzmacniacze mocy dzieli się na klasy A, B, AB, C, T oraz pewne modyfikacje grup podstawowych AA, D, G, H: Klasa A wzmacniacza mocy. Sygnał wejściowy podawany na dany stopień wzmacniający powoduje, że przez element aktywny tego wzmacniacza płynie prąd przez cały okres T sygnału sterującego bez względu na to czy podawany jest sygnał czy nie. Sprawność dla wzmacniaczy pracujących w klasie A wynosi max 50% i występują wszędzie tam gdzie poprzez tranzystory lub lampy stopnia końcowego zawsze płynie stosunkowo duży prąd.

---

Klasa B wzmacniacza mocy: Sygnał wejściowy podawany na dany stopień wzmacniający powoduje, że element aktywny tego wzmacniacza przewodzi prąd tylko przez połowę okresu T trwania sygnału sterującego. Polaryzacja układu dobrana jest tak aby tranzystory w stanie spoczynku nie przewodziły prądu. Dzięki temu nie grzeją się a sprawność wynosi ok.78,5%. Najważniejszym problemem w tej klasie wzmacniaczy są zniekształcenia skrośne co powoduje że jako wzmacniacze akustyczne HI-FI raczej się nie nadają. Spotyka się je w zastosowaniach estradowych gdzie liczy się sprawność i moc.

---

Klasa AB wzmacniacza mocy: Sygnał wejściowy podawany na dany stopień wzmacniający powoduje, że element aktywny tego wzmacniacza przewodzi prąd przez czas krótszy niż jeden okres T trwania sygnału sterującego, ale dłuższy niż pół okresu. Klasa AB charakteryzuje się sprawnością rzędu 50-70% z małymi zniekształceniami. We wzmacniaczach klasy AB w czasie spoczynku przepływa niewielki prąd co powoduje że przy słabych sygnałach wzmacniacz pracuje w klasie A a przy dużych w klasie B. W zależności od wartości prądu spoczynkowego mówi się o płytszej lub głębszej klasie AB. Czym większy prąd tym mniejsza sprawność ale i mniejsze zniekształcenia.

---

Klasa C wzmacniacza mocy: Sygnał wejściowy podawany na dany stopień wzmacniający powoduje, że element aktywny tego wzmacniacza przewodzi prąd przez czas krótszy niż pół okresu T trwania sygnału sterującego. W klasie tej wykorzystuje się całą szerokość charakterystyki, także ta nieliniową. Wzmacniacze takie dają duża moc, lecz o bardzo dużych zniekształceniach. Małe sygnały praktycznie nie są wzmacniane. Wykorzystuje się je jedynie w układach generujących proste sygnały do celów np. alarmowych.

---

Klasa T wzmacniacza mocy: Wzmacniacz klasy T jest procesorem sygnałowym sterującym wyjściowymi tranzystorami w sposób wyznaczony przez sygnał wejściowy i sygnał sprzężenia zwrotnego. Współczynnik zniekształceń nieliniowych poniżej 0,08% ,sprawność wynosi w granicy 70-90% tym samym klasa T łączy ze sobą zalety klas A, AB, D.

---

Klasa AA wzmacniacza mocy: Są to połączone wzmacniacze A i B, czyli dobrej jakości wzmacniacz malej mocy pracujący w klasie A oraz drugi pracujący w klasie B o dużej mocy. Oba wzmacniacze połączone są specjalnym mostkiem który w zależności od poziomu sygnału płynie załącza jeden wzmacniacz albo drugi. Wzmacniacze takie charakteryzują się niskimi zniekształceniami nieliniowymi i bardzo małymi przesunięciami fazowymi.

---

Klasa D wzmacniacza mocy: Klasę tą charakteryzuje specyficzny wręcz impulsowy sposób sterowania tranzystorami przy wykorzystaniu odpowiednio dużej częstotliwości. Jest on albo całkowicie otwarty albo zamknięty. Jest to typowy wzmacniacz do pracy ze sprzętem akustycznym. Wykorzystuje się tutaj fakt iż głośniki dynamiczne mają pewną bezwładność a pole w cewce głośnika nie zanika w chwili przejścia tranzystorów w stan wyłączenia. Po zastosowaniu specjalnego filtru LC uzyskuje się niezniekształcony sygnał. Sprawność takiego wzmacniacza jest bardzo wysoka i wynosi 90-95%.

---

Klasa G wzmacniacza mocy: Jest to wzmacniacz klasy AB o dwóch napięciach zasilania. Rozwiązanie to powstało w wyniku szukania oszczędności energii i lepszej sprawności wzmacniaczy. Idea pracy stopnia końcowego polega na zmniejszaniu zasilania przy małych sygnałach. Przy większych poborach mocy płynnie zwiększane jest napięcie zasilania. Wzmacniacze w tej klasie niczym nie różnią się od klasy AB poza pewną oszczędnością energii.

---

Klasa H wzmacniacza mocy: Wzmacniacze klasy H są rozwinięciem klasy G i sa stosowane najczęściej w samochodowych układach audio. Podczas normalnej pracy wzmacniacz pracuje w klasie AB. Gdy jest zapotrzebowanie na chwilową znacznie większą moc, napięcie jest zwiększane za pomocą tak zwanego ładunku pomp. Jest to układ zawierający dodatkowe wzmacniacze i baterie kondensatorów. Można powiedzieć, że wzmacniacz sam wytwarza w szczytach wysterowania wyższe napięcie umożliwiające uzyskanie znacznie większej mocy. Warto zauważyć zę napięcie zasilające zwiększane jest w takt sygnału tylko w tym kanale i tylko wtedy gdy jest to konieczne.

---

---

Wzmocnieniem mocy wzmacniacza nazywa się iloraz mocy wydzielonej w jego obwodzie wejściowej do mocy dostarczonej przez źródło sygnału do obwodu wejściowego wzmacniacza. Moc wyjściowa jest to moc, którą wzmacniacz może wydzielić na znamionowej impedancji obciążenia przy danej częstotliwości lub w danym paśmie częstotliwości bez przekroczenia określonego współczynnika zniekształceń nieliniowych w przeciągu 10 minut. Moc wzmacniaczy audio wykorzystywanych w domach jest rzędu 10-200W. Parametr ten jest bardzo względny i zależy od warunków pomiarów. Najczęściej stosowaną normą pomiaru jest norma DIN określająca moc wyjściową ciągłą mierzoną przez 10 minut i oddawaną przez wzmacniacz na danym obciążeniu przy częstotliwości pomiaru 1kHz i osiągniętych zniekształceniach na poziomie 1% (próg przesterowania). Przy pomiarze dla pełnego pasma przenoszenia (20-20000Hz) i mniejszych zniekształceniach np. 0.05% podawana moc wzmacniacza będzie mniejsza. Zdarza się że producenci podają moc muzyczną przy silnym przesterowaniu wzmacniacza (zniekształcenia 10%) i moc ta jest ok. 50% nawet do 85% większa od znamionowej (dla normy DIN). Zdarzają się przypadki że producent podaje moc impulsową mierzoną na małym obciążeniu (typ. 2omy) która to jest większa od znamionowej o ponad 100%.

---

Wzmocnieniem napięciowym wzmacniacza jednostopniowego nazywa się liczbę określającą, ile razy napięcie wyjściowe jest większe od napięcia wejściowego. Zniekształcenia nieliniowe polegają na powstawaniu sygnału o częstotliwościach harmonicznych i kombinowanych. Sygnał na wyjściu urządzenia zawiera dodatkowe składowe, których nie było w sygnale wejściowym. Zniekształcenia nieliniowe wzmacniacza akustycznego, jeśli nie przekraczają 10%, są praktycznie niezauważalne przez słuchającego.

---

Zniekształcenia liniowe możemy podzielić na zniekształcenia tłumione (częstotliwościowe) które są wywołane nierównomiernym wzmocnieniem napięcia w funkcji częstotliwości oraz na zniekształcenia fazowe powstałe w wyniku niewłaściwych przesunięć kątów fazowych napięcia i prądu w funkcji częstotliwości. Pasmo przenoszenia zgodnie z normą PN-74/T-06251/07 dla wzmacniaczy Hi-Fi minimalne pasmo przenoszenia powinno wynosić 40Hz - 16kHz. Impedancja wejściowa wzmacniacza jest to impedancja, jaką przedstawia sobą wejście wzmacniacza dla znamionowych warunków pracy.

---

Impedancja wyjściowa decyduje o wartości impedancji obciążenia, która może być dołączona przy określonej sprawności wzmacniacza. Sprawność energetyczna jest bardzo ważnym kryterium oceny jakości wzmacniacza mocy którą definiuje się jako procentowy stosunek mocy użytecznej wzmacniacza do mocy dostarczonej.

---

---

Schemat poglądowy stanowiska laboratoryjnego do wyznaczenia charakterystyk amplitudowych i fazowych filtrów.

---

W skład stanowiska laboratoryjnego wchodzą następujące komponenty; Komputer PC wyposażony w kartę interfejsu IEC-625 oraz opcjonalnie w kartę dźwiękową. Generator funkcji Agilent 33120A Multimetr Agilent 34401A Licznik serii HP 53131A Zestaw filtrów. Oscyloskop serii HP-54600 (element dodatkowy)

---

Plik:LW2 M2 Slajd55.png

Schemat poglądowy stanowiska laboratoryjnego do pomiaru podstawowych parametrów wzmacniacza mocy.

---

W skład stanowiska laboratoryjnego wchodzą następujące komponenty; Komputer PC wyposażony w kartę interfejsu IEC-625 oraz opcjonalnie w kartę dźwiękową. Generator sygnałowy Tektronix AFG5101 Oscyloskop cyfrowy Tektronix OSC2224 Multimetr cyfrowy Tektronix DM5120 Akustyczny wzmacniacz mocy. Obciążenie zastępcze mierzonego wzmacniacza. Przystawki pomiarowe ułatwiające podłączenia i przełączenia.

---

---

Pomiary przeprowadzane są dla filtru środkowo zaporowego. Pomiary przeprowadzane są w dwóch etapach: Automatyczny pomiar charakterystyk bodego dla podanego przedziału częstotliwości i kroku. Dobór punktów pomiarowych przez studenta, wykonanie pomiaru odpowiednich parametrów oraz określenie przesunięcia fazowego na podstawie oscylogramu XY (krzywe Lissajous). Na podstawie przeprowadzonych pomiarów należy wykreślić charakterystykę Nyquista.

---

---

Na podstawie wyznaczonej charakterystyki Nyquista należy zidentyfikować typ filtru użytego w ćwiczeniu.

---

Na podstawie charakterystyki amplitudowej układu wyznaczyć jego transmitancję.

---

Na podstawie wyznaczonej transmitancji przeprowadzić symulację układu w Matlabie. Należy obliczyć następujące charakterystyki: Logarytmiczną charakterystykę amplitudowo-fazową (wykresy Bodego) Charakterystykę amplitudowo-fazową przedstawioną na płaszczyźnie zespolonej (wykres Nyquista) Otrzymane wyniki symulacji należy porównać z wynikami otrzymanymi w drodze prowadzonych badań układu.

---

---

Pomiar podstawowych parametrów akustycznego wzmacniacza mocy. Pasmo przenoszenia (ograniczone do zakresu 10 Hz – 100 kHz) Moc znamionowa. Pomiary wykonywane są dla wartości 100W - 4Ω Współczynnik THD+N. Stosunek S/N. Dynamika. Czułość. Pomiary przeprowadzane są w zakresie 0.1 V do 1 V Współczynnik tłumienia.