Biografia Leibniz, Gottfried Wilhelm
Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716) – niemiecki filozof, matematyk, inżynier-mechanik, fizyk i dyplomata.
Równolegle ze stwierdzeniem, spotykanym w podręcznikach historii filozofii, że Leibniz był przede wszystkim filozofem, można stwierdzić, iż był także wielkim matematykiem. Pierwsza jego praca matematyczna Dissertatio de arte combinatoria pochodzi z 1666 r. Na wykształcenie matematyczne Leibniza wpłynęły poważnie podróże do Paryża i Londynu. Na okres pobytu w Paryżu przypadają owocne dyskusje z Huygensem oraz skonstruowanie maszyny do liczenia, co zwróciło na Leibniza uwagę uczonych. Wspomniany okres to jednak przede wszystkim studiowanie osiągnięć współczesnej mu matematyki; było to konieczne, bo mając lat 27 rozporządzał, jak sam mówił, nikłymi wiadomościami matematycznymi. Nie przeszkodziło to jednak, by wkrótce stał się współtwórcą rachunku różniczkowego i całkowego. Stworzenie rachunku różniczkowego i całkowego jest właśnie najważniejszą zasługą Leibniza w dziedzinie matematyki oraz największym dziełem jego życia.
Pierwszą, liczącą sześć stronic, pracę z rachunku różniczkowego opublikował Leibniz w roku 1684 w założonym przez siebie czasopiśmie matematycznym Acta Eruditorum. Podał w niej pojęcie i symbol różniczki oraz przytoczył, bez dowodów, reguły różniczkowania sumy, iloczynu, ilorazu i funkcji złożonej oraz zasady wyznaczania ekstremów i punktów przegięcia. W 1686 r. Leibniz podał pojęcie i symbol całki; znany wzór Leibniza na n-tą pochodną iloczynu dwóch funkcji pochodzi z 1695 r.
Drugim istotnym osiągnięciem w dorobku naukowym Leibniza jest jego symbolika. To właśnie on jest twórcą współczesnej symboliki rachunku różniczkowego i całkowego. Do wprowadzanych symboli przywiązywał ogromną wagę i z całą świadomością używał takiego, a nie innego symbolu. "Należy zatroszczyć się o to – pisał – by znaki matematyczne były wygodne dla odkryć".
Leibniz, który cieszył się wielkim poważaniem na dworze pruskim i został założycielem i pierwszym przewodniczącym pruskiej Akademii Nauk w Berlinie, pochodził z rodziny polskiej. Jego pradziad, który w okresie prześladowań innowierców uciekł z Polski do Niemiec, nazywał się jeszcze Lubieniecki.
W ostatnich latach swego życia, Leibniz uwikłał się w spór z Newtonem o pierwszeństwo w stworzeniu rachunku różniczkowego, intensywnie podsycany przez zwolenników obu uczonych. Najprawdopodobniej to właśnie Newton jako pierwszy uzyskał pozytywne rezultaty swojej pracy, Leibniz z kolei doszedł do odkrycia na innej drodze (przy zagadnieniu poszukiwania stycznej do krzywej) i to w sposób zupełnie samodzielny. Rezultaty Leibniza były jednak wcześniej dostępne ogółowi matematyków, bo wcześniej zostały publikowane. Wspomniany spór zatruł jednak schyłek życia Leibniza. Na jego pogrzebie zjawił się tylko jeden wierny jego przyjaciel. Akademia Berlińska i Królewskie Towarzystwo Londyńskie przemilczały śmierć tego wielkiego uczonego.
Opracowanie: zespół wsparcia multimedialnego
