Biografia Czebyszew, Pafnutij Lwowicz
Pafnutij Lwowicz Czebyszew (1821-1894) – matematyk rosyjski.
Dokonał wielkich odkryć w dziedzinie teorii liczb, teorii prawdopodobieństwa, w analizie matematycznej oraz w zastosowaniach matematyki.
W roku 1837 Czebyszew rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Moskiewskim, gdzie odkryto jego wyjątkowe zdolności naukowe. W 1841 r. ukończył pierwszy etap studiów pisząc pracę dyplomową pod kierunkiem Mikołaja Braszmana, wybitnego specjalisty od zastosowań matematyki. Po ukończeniu studiów wyjechał do Francji, gdzie opublikowane zostały jego pierwsze prace. W 1846 r. uzyskał magisterium i w tymże roku opublikował swoją pierwszą pracę z teorii prawdopodobieństwa. Jego rozprawa doktorska powstała w zarysie już w 1843 r.; obronił ją na Uniwersytecie w Sankt Petersburgu w 1849 r. Jego zainteresowania skierowały się w tym okresie ku teorii liczb, a sama rozprawa doktorska, przyniosła mu prestiżową nagrodę Akademii Nauk. W roku 1850 Czebyszew uzyskał stanowisko profesora nadzwyczajnego. Dwa lata później odbył podróż do Francji, Niemiec i Anglii, w trakcie której nawiązał kontakty osobiste z plejadą najwybitniejszych matematyków europejskich owych czasów. Od tej pory wyruszał w długie podróże na Zachód niemal co roku. Stopniowo jego zainteresowania naukowe koncentrowały się na teorii prawdopodobieństwa – w tej dziedzinie zdobył światową sławę. Jego uogólnione prawo wielkich liczb należy do kanonu matematyki.
Czebyszew przeszedł na emeryturę w roku 1882. W ciągu niezwykle płodnego naukowo życia otrzymał mnóstwo zaszczytnych nagród. Był członkiem licznych Akademii Nauk i kawalerem najwyższych orderów, w tym francuskiej Legii Honorowej. Nigdy się nie ożenił i żył samotnie w wielkim dziesięciopokojowym domu.
Czebyszew obruszał się, gdy nazywano go „matematykiem rosyjskim”. Podkreślał z naciskiem swoją przynależność do światowej społeczności matematycznej – tak jak jest to przyjęte i dziś (najwybitniejsi matematycy ostentacyjnie podpisują swoje prace wyłącznie imieniem i nazwiskiem oraz nazwą placówki naukowej, w której ta praca powstała – nigdy nie podają swojej przynależności narodowej ani obywatelstwa).
Opracowanie: zespół wsparcia multimedialnego
